Każda firma i każde przedsiębiorstwo dysponuje różnego rodzaju kapitałami. Jednym z nich jest kapitał zapasowy. To bardzo ważna część finansów każdej firmy. Jego utworzenie jest obowiązkiem członków spółki, którzy zarządzają firmą. Głównym celem zaś jego istnienia jest pokrycie ewentualnych przyszłych strat, gdyby firma rzeczywiście takie wygenerowała.
Czym jest kapitał zapasowy
Kapitał zapasowy to środki finansowe firmy, które stanowią zabezpieczenie finansowe dla firmy razie gdyby ta popadła w kłopoty finansowe. Oczywiście, nie ma co zakładać, że firma nie przyniesie zysków. Jednak wszystko może się różnie potoczyć i właśnie dlatego warto się w ten sposób zabezpieczyć, tym bardziej, że przepisy tego właśnie wymagają. Na kapitał zapasowy należy odprowadzać 8% zysku za dany rok obrotowy aż do momentu, gdy poziom tego kapitału wyniesie przynajmniej 1/3 kapitału zakładowego wnoszonego w momencie konstytuowania spółki.
Kodeks spółek handlowych reguluje, jakie środki powinny być przekazywane do kapitału zapasowego i są to:
- nadwyżki z tytułu emisji akcji powyżej ich wartości nominalnej, pozostałej po pokryciu kosztów wydania akcji;
- dopłaty, które regulują akcjonariusze w zamian za przyznanie szczególnych uprawnień ich dotychczasowym akcjom.
Jak można wykorzystywać kapitał zapasowy
Kapitał zapasowy może być dysponowany swobodnie, zgodnie z ustaleniami powziętymi przez walne zgromadzenie członków spółki. Ważne jednak by wiedzieć, że jedna część tego kapitału, równa wspomnianej 1/3 wartości kapitału zakładowego może zostać przeznaczona wyłącznie na pokrycie strat wykazanych w sprawozdaniu finansowym.
W sytuacji umorzenia części akcji własnych może dojść do zmian w kapitale zapasowym. Jeżeli cena nabycia akcji jest wyższa niż ich wartość nominalna, to uzyskana w ten sposób nadwyżka powinna zostać przekazana do kapitału zapasowego.
W momencie gdy osiągnięta w danym roku rozliczeniowym strata przewyższa kapitał zapasowy, wówczas należy to wykazać, jako stratę z lat ubiegłych.
Warto również wiedzieć, że jeżeli spółka wykazuje stratę, która przewyższa wartość kapitału zapasowego, rezerwowego, a nawet jedną trzecią kapitału zakładowego, wówczas zarząd spółki jest zobowiązany do zwołania walnego zgromadzenia członków. Celem tego zgromadzenia jest podjęcie uchwały dotyczącej dalszego istnienia spółki.
Kapitał zapasowy w spółce komandytowo – akcyjnej
Sytuacja związana z kapitałem zapasowym w spółce komandytowo – akcyjnej wygląda następująco. Kapitał ten trzeba obowiązkowo utworzyć, należy przekazywać 8% zysku w roku obrotowym i musi być przekazany na straty wykazane w sprawozdaniu finansowym, tak jak w przypadku spółki akcyjnej. Jedyną różnicę stanowi tu kwestia majątku podstawowego komplementariuszy.
Kapitał zakładowy spółki z o.o.
Zasady obowiązujące spółkę z o.o. są nieco inne. W tym przypadku utworzenie kapitału zapasowego nie jest już obowiązkowe. Oczywiście, nie jest to również zabronione. Spółka z o.o. może utworzyć zarówno kapitał zapasowy, jak i różnorodne kapitały rezerwowe. Ich utworzenie i organizacja są jednak uzależnione od indywidualnej decyzji zarządu spółki. Nie są w żaden sposób regulowane odgórnie.
Jeżeli dana spółka ma zanotowane straty z lat ubiegłych i w danym roku obrotowym notuje zysk, może go w pierwszej kolejności przeznaczyć na kapitał zapasowy, a następnie na pokrycie powstałych strat. Nie ma bowiem przepisów, które regulowałyby kolejność podziału zysków. Jeżeli więc firma w pierwszej kolejności chce rozliczyć straty, to oczywiście może to zrobić.
Podsumowując, kapitał zapasowy to zabezpieczenie finansowe spółki, które w większości przypadków jest zabezpieczeniem obowiązkowym. Wyjątek stanowi tu spółka z o. o. W tym przypadku jego utworzenie jest dobrowolne. Dysponowanie kapitałem zapasowym również nie jest w pełni swobodne i dowolne. Jego część musi być przeznaczona na pokrycie strat, które są wykazywane przez spółkę w sprawozdaniu finansowym.