Rachunek zysków i strat (RZiS), inaczej nazywany rachunkiem wyników, jest jednym z elementów sprawozdania finansowego. To wyraźna informacja na temat kondycji finansowej danej firmy, przydatna w trakcie podejmowania decyzji istotnych dla przedsiębiorstwa. Co na temat rachunku zysków i strat powinien wiedzieć każdy przedsiębiorca?
Rachunek zysków i strat – co to takiego?
Rachunek zysków i strat jest zestawieniem wszystkich operacji finansowych, jakie firma zrealizowała w określonym czasie – zazwyczaj w ciągu dwunastu miesięcy. Wraz z bilansem składa się on na sprawozdanie finansowe, czyli dokument przedstawiający roczną sytuację finansową przedsiębiorstwa i finansowe wyniki jego działalności. RZiS muszą sporządzać wszystkie:
- spółki handlowe osobowe i kapitałowe (w tym organizacje);
- inne osoby prawne (oprócz Skarbu Państwa);
- jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej (oprócz spółek cywilnych i handlowych spółek osobowych);
- osoby fizyczne i spółki jawne należące do osób fizycznych oraz spółek partnerskich, jeśli ich przychody netto z tytułu sprzedaży wynosiły w ostatnim roku obrotowym minimum 1 200 000 euro;
- przedstawicielstwa i oddziały firm zagranicznych działających na terenie Polski.
Co powinien zawierać rachunek zysków i strat?
Rachunek zysków i strat powinien uwzględniać przychody pochodzące z różnych rodzajów prowadzonej działalności, a także koszty związane z tymi przychodami. Wśród jego kluczowych elementów wymienia się także:
- zysk brutto – przychody pomniejszone o koszt sprzedanych towarów lub usług;
- koszty związane z działalnością operacyjną przedsiębiorstwa, np. ogólne wydatki, wynagrodzenia, koszty administracyjne czy inne wydatki;
- zysk z działalności operacyjnej (EBIT – zysk przed odsetkami i podatkami), a więc zysk brutto pomniejszony o koszty operacyjne;
- przychody i koszty finansowe dotyczące działalności finansowej firmy;
- zysk przed opodatkowaniem – zysk operacyjny plus/minus netto wydatków finansowych i przychodów;
- kwota podatku dochodowego, jaką podmiot musi zapłacić;
- zysk netto – zysk przedsiębiorstwa po odjęciu wszystkich wydatków (wraz z podatkami).
Jak sporządzić rachunek zysków i strat?
Podczas tworzenia rachunku zysków i strat należy opierać się na tzw. zasadzie współmierności kosztów i przychodów. Do aktywów lub pasywów za dany okres sprawozdawczy zalicza się koszty bądź przychody związane z przyszłymi okresami, a także koszty przypadające na ten okres sprawozdawczy, które nie zostały jeszcze poniesione. W trakcie sporządzania RZiS można zastosować metodę kalkulacyjną lub metodę porównawczą. Po obliczeniu różnicy między przychodami a kosztami właściciel firmy uzyskuje informację na temat wyniku finansowego swojego przedsiębiorstwa – a więc zysku bądź straty wyrażonej w kwocie brutto. Wynik ten należy dodatkowo zaktualizować o podatek dochodowy oraz inne obciążenia – w ten sposób zostaje obliczony ostateczny wynik finansowy (netto) danej firmy.