Rejestracja firmy za granicą a działalność prowadzona w Polsce
Prowadzenie działalności gospodarczej, która zarejestrowana jest w Polsce wiąże się z bardzo dużymi kosztami stałymi. Wysoki jest bowiem ZUS do opłacenia, który należy odprowadzać niezależnie od uzyskiwanych dochodów. Nawet jeżeli firma generuje straty, to i tak koniecznością jest opłacenie należnych składek. W związku ze zmianami te składki w początkowym okresie działalności są nieco niższe (tzw. preferencyjny ZUS), jednakże nie zmienia to faktu, że i tak są wysokie szczególnie dla początkującego przedsiębiorcy. Koszty działalności zarejestrowanej za granicą, w wielu krajach, są znacznie niższe. To skłoniło wielu przedsiębiorców do rejestracji firmy właśnie tam, mimo że działalność prowadzona jest w Polsce. Jak takie rozwiązanie wygląda w świetle przepisów prawa?
Oto najważniejsze informacje na ten temat:
Kwestie rezydencji podatkowej
Zasadniczo, w związku ze swobodą przepływu osób, każdy ma prawo zamieszkać poza granicami kraju, z którego pochodzi i tam prowadzić również swoją działalność zarobkową. Rejestracja firmy poza granicami kraju jest w tym aspekcie legalna i zgodna z prawem. Pewne wątpliwości jednakże pojawiają się w sytuacji, gdy firma zarejestrowana jest za granicą (w celach optymalizacji podatkowej), ale podatnik przebywa w kraju i tu też prowadzi swoje interesy. Zachodzi tu bowiem działanie przepisów, które mówią o rezydencji podatkowej podatnika. Zgodnie z nimi, podatnik ma obowiązek rozliczać się z podatków nie tam, gdzie zarejestrowana jest jego działalność, ale tam gdzie znajduje się jego rezydencja podatkowa. Ustala się ją na bazie jednego z dwóch kryteriów.
Pierwszym z nich jest terytorium interesów osobistych lub zawodowych podatnika. Jest to tak zwane centrum interesów życiowych. Jeżeli znajduje się ono na terytorium Polski, wówczas podatnik ma obowiązek realizować swoje zobowiązania w Polsce. Drugie kryterium to czas przebywania na danym terytorium. Jeżeli podatnik przebywa dłużej niż 183 dni roku podatkowego w Polsce, wówczas zobowiązany jest również do rozliczania się w kraju.
Przy czym, nie muszą być one spełnione równocześnie. Wystarczy, że podatnik spełnia jeden z tych warunków, by jego obowiązek podatkowy dotyczył Polski.
Rejestracja i podatki za granicą
W celu uniknięcia konieczności opłacania podatków w Polsce i by skorzystać z możliwości realizowania rozliczeń na niższym poziomie, polscy przedsiębiorcy próbowali wielokrotnie wykorzystać przepisy prawne w taki sposób, by w pozornej zgodności z regulacjami prawnymi móc uniknąć rozliczeń w kraju.
Chodzi mianowicie o rejestrowanie firmy za granicą, w której podatnik nabywa udziały. Firma realizuje swoje zadania gospodarcze w Polsce, ale poprzez zagraniczną rejestrację, tam odprowadza swoje podatki.
Ministerstwo Finansów przestrzega przed stosowaniem takich praktyk. Jeżeli bowiem na drodze kontroli skarbowej dojdzie do udowodnienia, że rejestracja była wyłącznie pozorna i służyła jedynie optymalizacji podatkowej, to podatnik może zostać oskarżony o działalność, która nosi znamiona „agresywnej optymalizacji” i zostanie pociągnięty do odpowiedzialności karno – skarbowej. Konsekwencje mogą być niezwykle kosztowne.
Pozorowanie bowiem istnienia zakładu spółki zagranicznej w Polsce, gdzie zarząd spółki jest w Polsce i cała działalność dotyczy tego kraju, można bardzo łatwo udowodnić. Odpowiedzialność natomiast sięgnie prawdopodobnie nie tylko momentu ustalenia stanu faktycznego przez organy kontrolujące, ale zostanie ustalona od momentu rozpoczęcia prowadzenia działalności.
W efekcie, podatnik będzie zobowiązany nie tylko do uiszczenia zaległego podatku, ale również do opłacenia kosztów związanych z jego nieterminowym regulowaniem. Do tego może jeszcze dojść kara grzywny. Gdzie w przypadku wykrycia tego rodzaju nieprawidłowości, grzywny są bardzo wysokie.
Poza konsekwencjami podatkowymi może dojść do konieczności uregulowania również zaległych składek do ZUS. Przy rejestracji za granicą również ubezpieczenie zdrowotne i społeczne opłacane jest w kraju rejestracji. To dodatkowe obciążenie finansowe, z którym firma może sobie nie poradzić.