Umowa o pracę jest tego rodzaju dokumentem, o który ubiega się wiele osób znajdujących się na rynku pracy. Zabezpiecza ona prawa obydwu stron, pracownika i pracodawcy, ale jednocześnie pozwala otoczyć pracownika wyjątkową ochroną. Wystarczy tu wymienić płatne zwolnienie lekarskie, płatne urlopy, czy gwarancja powrotu do pracy po okresie zwolnienia lub urlopu rodzicielskiego.

Co to jest umowa o pracę

Umowa o pracę, od strony formalnej, to czynność prawna. Jest to zgodne, wspólne oświadczenie woli pracownika i pracodawcy. Oświadczenie woli dotyczy z jednej strony gotowości do podjęcia pracy, z drugiej zaś uiszczania wynagrodzenia pracownikowi za jej podjęcie. Pracownik deklaruje, że podejmie określony rodzaj pracy, w wymiarze wskazanym przez pracodawcę, we wskazanym miejscu i pod kierownictwem przełożonego. Wynagrodzenie zostaje z góry ustalone, a jego wysokość zamieszczona w dokumencie. Umowa musi być sporządzona na piśmie w dwóch jednobrzmiących egzemplarzach, podobnie jak wszelkie zmiany, do których dojdzie w trakcje jej trwania.

Rodzaje umowy o pracę

Umowa o pracę może występować w różnych odmianach. Głównym kryterium podziału jest czas jej trwania. Jednym z rodzajów jest umowa na czas nieokreślony. Zgodnie z tym, umowa nie ma terminu wygaśnięcia. Będzie trwała tak długo, aż któraś ze stron ją wypowie. Jednocześnie, warunki wypowiedzenia są ściśle określone, a strony muszą mieć zabezpieczony okres wypowiedzenia. Drugi rodzaj to umowa na czas określony. W tym przypadku umowa zawierana jest na okres „od do”. Nie jest potrzebne wypowiedzenie, ponieważ stosunek pracy wygasa z dniem, który został oznaczony w umowie, chyba że strony podpiszą koleją umowę na kolejny okres lub tym razem bezterminowo. Gdyby strony chciały rozwiązać umowę przed upływem okresu, na jaki została zawarta, jest to oczywiście możliwe z zachowaniem okresu wypowiedzenia, który zabezpiecza obie strony.

Co powinna zawierać umowa o pracę

Prawidłowo sporządzona umowa o pracę powinna zawierać kilka istotnych elementów, które pozwalają regulować całokształt formalnej relacji między pracodawcą i pracownikiem. Przede wszystkim należy określić rodzaj pracy, która ma być wykonywana. Ważne jest też wskazanie miejsca oraz wymiaru czasu jej wykonywania. Koniecznie powinna znaleźć się informacja na temat wynagrodzenia wypłacanego pracownikowi i termin rozpoczęcia pracy. To elementy, które stanowią wyróżniki i które mogą potencjalnie stać się sporne, dlatego właśnie warto je wstępnie uregulować.

Prawa i obowiązki stron

Nie bez znaczenia są też prawa i obowiązki stron takiej umowy. Wynikają one nie tylko z jej zapisów, ale również z zapisów ustawy regulującej stosunek pracy między pracodawcą i pracownikiem. Według tych dokumentów pracodawca ma prawo egzekwować obecność pracownika na miejscu pracy, ma prawo rozliczać go z jej wykonywania i weryfikować powody jego nieobecności. Jego obowiązkiem jest regularne i terminowe wypłacanie wynagrodzenia, udzielenie urlopu w wymiarze przysługującym pracownikowi oraz umożliwienie powrotu do pracy po zwolnieniu lekarskim lub urlopie wychowawczym. Prawem pracownika jest uzyskanie wspomnianego urlopu, możliwość przebywania na płatnym zwolnieniu lekarskim oraz powrót do pracy po dłuższej, uzasadnionej nieobecności. Obowiązkiem zaś jest rzetelne wykonywanie powierzonej pracy, odpowiedzialność za działania na stanowisku pracy oraz uzasadnianie każdej nieobecności. Pracownik musi realizować swoje obowiązki zawodowe w czasie i miejscu wskazanym przez pracodawcę, zgodnie z zapisami umowy.

Umowa o pracę jest pod wieloma względami niezwykle wygodna dla pracownika. Gwarantuje mu bezpieczeństwo zatrudnienia, płatny urlop i zwolnienie lekarskie, a do tego pracodawca musi odprowadzać składki na ubezpieczenie społeczne i zdrowotne od każdego pracownika. To też są powody, dla których jest to forma zatrudnienia mało korzystna dla właśnie dla pracodawcy. Koszty zatrudnienia są bardzo wysokie, a pracownik może być na zwolnieniu lub urlopie wychowawczym nawet kilka miesięcy, lub lat, a to dla pracodawcy ewidentne wydatki.