Urlop bezpłatny jest bardzo specyficznym rodzajem, ponieważ udziela się go na wyraźną pisemną prośbę pracownika i tylko w takim przypadku. Pracodawca nie może wysłać pracownika na przymusowy bezpłatny urlop, ale może też go odmówić podwładnemu, jeśli według jego przewidywań absencja konkretnej osoby może źle wpłynąć na organizację pracy w firmie lub w jakikolwiek inny sposób zaszkodzić jej interesom.
Urlop bezpłatny – przydatne informacje
Decyzja o przyznaniu bądź nieprzyznaniu pracownikowi urlopu bezpłatnego zależy tylko i wyłącznie do pracodawcy. Jeśli planowana przerwa w wykonywaniu pracy ma być dłuższa niż trzy miesiące, pracodawca może mieć prawo (w porozumieniu z pracownikiem) do odwołania pracownika z urlopu z ważnych przyczyn. Jeśli jednak pracownika nie będzie w pracy mniej niż 3 miesiące, pracodawca nie ma możliwości podjęcia samodzielnej i jednostronnej decyzji o skróceniu urlopu bezpłatnego i wezwaniu pracownika z powrotem do pracy. Czy istnieje zatem możliwość skrócenia lub anulowania urlopu bezpłatnego? Tak, ale muszą na to wyrazić zgodę obie strony – pracodawca i pracownik. Jeśli to pracownik chce zrezygnować z urlopu bezpłatnego albo wrócić z niego wcześniej do pracy, musi również złożyć wniosek na piśmie. Jest to warunek konieczny, ponieważ w przeciwnym wypadku, to znaczy jeśli pracownik nie przedłoży odpowiedniego dokumentu, za koniec urlopu bezpłatnego uznaje się datę podaną w pierwotnym wniosku o jego przyznanie.
Co budzi obawy wśród pracowników rozważających wzięcie urlopu bezpłatnego?
Wiele osób zastanawiających się nad wzięciem urlopu bezpłatnego obawia się o kwestie związane z ubezpieczeniami ZUS i zasiłkiem chorobowym. Jakie zachodzą tu korelacje? Wyjaśnimy to w poniższym artykule.
Specyfika urlopu bezpłatnego
O ile w przypadku urlopu wypoczynkowego, rodzicielskiego czy wychowawczego w świetle prawa stosunek pracy nie ustaje, o tyle jeśli chodzi o urlop bezpłatny, sprawa wygląda już nieco inaczej. Przepisy jasno mówią, że urlop bezpłatny jest przerwą w wykonywaniu obowiązków pracowniczych. Co za tym idzie, pracodawca nie ma obowiązku opłacania za ten czas składek na ubezpieczenie zdrowotne pracownika. Co to oznacza w praktyce? Dla pracownika oznacza to tyle, że okres urlopu bezpłatnego nie jest okresem składkowym, toteż jeśli zachoruje on w trakcie jego trwania, nie przysługuje mu ani tzw. wynagrodzenie chorobowe (za pierwsze 33 dni niezdolności do pracy w roku kalendarzowym), ani zasiłek chorobowy, opiekuńczy, macierzyński czy świadczenie rehabilitacyjne. Trzeba zaznaczyć, że nawet zwolnienie lekarskie nie przerywa urlopu bezpłatnego.
Urlop bezpłatny w raportach rozliczeniowych ZUS
O ile obecność pracownika nie przekracza urlopu bezpłatnego, a tym samym nie zyskuje on prawa do świadczeń chorobowych i o ile nie otrzyma on żadnego innego wynagrodzenia w danym miesiącu, to pracodawca wykazuje urlop bezpłatny w raporcie ZUS RSA z kodem tytułu ubezpieczenia 01 10 XX oraz kodem przerwy w opłacaniu składek 111.