Na kapitał przedsiębiorstwa składa się nie tylko jego kapitał materialny, ale też intelektualny. Budują go pracownicy firmy i jej właściciele. Choć trudno go zdefiniować, to jednak ma on bardzo duże znaczenie dla budowania pozycji, rozpoznawalności i w konsekwencji również sukcesu prowadzone działalności. Ważne jest, by mieć świadomość, co się na niego składa i jak chronić własność intelektualną firmy i ją zabezpieczać.
Prawa autorskie w firmie – co trzeba wiedzieć?
Znaki towarowe i prawa autorskie są najczęściej spotykanymi rodzajami własności intelektualnej w kontekście funkcjonowania przedsiębiorstw. Znaki towarowe, podobnie jak wynalazki, wzory użytkowe i wzory przemysłowe, mogą podlegać ochronie patentowej. Prawu autorskiemu mogą z kolei podlegać szeroko rozumiane wyniki pracy twórczej, takie jak choćby logo firmy, layout strony internetowej, hasło reklamowe czy też różnego typu elementy identyfikacji wizualnej, a także np. fotografie relacjonujące jakieś wydarzenie ważne z punktu widzenia promocji przedsiębiorstwa.
Na osobny komentarz zasługuje zagadnienie tzw. „know-how”. Choć nie jest ono dokładnie zdefiniowane przez polskie prawo, to jak najbardziej zalicza się ono do wartości intelektualnych o kluczowym znaczeniu dla funkcjonowania przedsiębiorstwa. W praktyce pod „know-how” można „podciągnąć” np. procedury działania, schematy organizacyjne albo wiedzę zdobytą na podstawie własnego doświadczenia w trakcie prowadzenia działalności bądź też przejętą od innej jednostki na zasadach franczyzy. Know-how, tłumaczone jako specjalistyczna wiedza, powinna charakteryzować się poufnością i nie powinno się jej przekazywać osobom niepowołanym, gdyż przedstawia ona dla firmy bardzo wysoką wartość.
Prawa własności przemysłowej a prawa autorskie
Prawa własności przemysłowej, pod które podlegają wynalazki, wzory użytkowe i przemysłowe, znaki towarowe, oznaczenia geograficzne (w szczególności chodzi tu o produkty regionalne) oraz topografie układów scalonych, mają charakter specjalistyczny i częściej mówi się o nich w odniesieniu do przedsięwzięć rozwiniętych bądź takich ukierunkowanych na innowacje. Potwierdzenie ich istnienia stanowi rejestracja w Urzędzie Patentowym. Jeśli chodzi o prawa autorskie, to ich zakres jest bardzo szeroki. Ich przedmiotem mogą być bowiem zarówno logo firmy i treść zamieszczona na stroni internetowej, specjalistyczne badania czy opracowania przeprowadzone na potrzeby prowadzonej działalności, ale też oprogramowanie czy aplikacje. Identyfikacja tychże praw w firmie wymaga szczegółowego badania, tym bardziej że mogą one przysługiwać zarówno pracodawcom, jak i pracownikom. Działania zmierzające do ochrony własności intelektualnej firmy powinny zostać poprzedzone głęboką analizą biznesową i prawną tego, co – w odniesieniu do istoty prowadzonej działalności – może zostać za tę własność uznane.