Wypowiedzenie umowy o pracę może wynikać z różnych przyczyn i przebiegać na różne sposoby. Co więcej, takie prawo przysługuje w większości przypadków zarówno pracodawcy, jak i pracownikowi. Jak przebiega wypowiedzenie umowy w zależności od konkretnej sytuacji?
Wypowiedzenie umowy o pracę – abc
Wypowiedzeniem umowy nazywamy zakończenie stosunku pracy wynikające z inicjatywy pracodawcy lub pracownika. W Kodeksie pracy zostały określone metody rozwiązywania umów o pracę:
- za porozumieniem stron;
- za wypowiedzeniem;
- bez wypowiedzenia;
- z upływem czasu, na jaki została zawarta umowa;
- poprzez wygaśnięcie stosunku pracy.
Wypowiedzenie umowy o pracę powinno mieć postać pisemną opatrzoną ręcznym lub elektronicznym podpisem. W terminie ustania stosunku pracy pracodawca jest ponadto zobowiązany do wystawienia pracownikowi świadectwa pracy.
Wypowiedzenie umowy o pracę za porozumieniem stron
Jednym ze sposobów wypowiedzenia umowy jest porozumienie stron, z którym może wystąpić zarówno pracodawca, jak i osoba zatrudniona. W tym przypadku współpraca może zostać zakończona w dowolnym terminie określonym przez obie strony umowy – nie obowiązuje żaden okres wypowiedzenia, a przyczyny nie są istotne. Jeśli w porozumieniu nie zostanie określona data rozwiązania umowy, ulega ona rozwiązaniu właśnie z dniem, w którym je zawarto.
Rozwiązanie umowy o pracę za wypowiedzeniem
Kolejnym sposobem rozwiązania umowy jest zakończenie stosunku pracy za wypowiedzeniem, a więc z zachowaniem okresu wypowiedzenia. W tym przypadku również może złożyć je nie tylko pracodawca, ale i pracownik. Mówimy wówczas o jednostronnym oświadczeniu woli. Na długość samego okresu wypowiedzenia wpływają różne czynniki – m.in. okres zatrudnienia u danego pracodawcy czy czas trwania umowy. Jeśli pracownik zawarł z przełożonym umowę o pracę na czas nieokreślony, wypowiedzenie musi zawierać informację o przyczynie zakończenia współpracy.
Rozwiązanie umowy o pracę bez wypowiedzenia
Niekiedy pracodawca ma prawo rozwiązać umowę z pracownikiem w trybie natychmiastowym, nie zachowując okresu wypowiedzenia – taką sytuację nazywamy zwolnieniem dyscyplinarnym. Jest to możliwe w przypadku:
- popełnienia przez pracownika przestępstwa uniemożliwiającego jego dalsze zatrudnianie na danym stanowisku;
- utraty uprawnień do wykonywania pracy na danym stanowisku z winy pracownika;
- ciężkiego naruszenia podstawowych obowiązków pracowniczych;
- przedłużającej się usprawiedliwionej nieobecności pracownika, gdy okres ochronny dobiegł końca.
Zakończenie stosunku pracy zgodnie z upływem czasu
Umowa ulega automatycznemu wypowiedzeniu w sytuacji, gdy kończy się okres, na który ją zawarto – wówczas pracownik odchodzi z danego miejsca pracy z dnia na dzień. W takim przypadku nie obowiązuje okres wypowiedzenia umowy. Zakończenie stosunku pracy wiąże się bezpośrednio z zakończeniem obowiązywania umowy.
Wygaśnięcie stosunku pracy
Prawo określa konkretne okoliczności, w których stosunek pracy ulega zakończeniu automatycznie. Mowa o:
- śmierci pracownika;
- śmierci pracodawcy;
- trzech miesiącach nieobecności pracownika wynikających z tymczasowego aresztowania.
Wygaśnięcie umowy o pracę wiąże się z ustaniem stosunku pracy. Warto jednak pamiętać, że mimo że prowadzi ono do takiego samego skutku prawnego co rozwiązanie umowy, pomiędzy tymi dwoma pojęciami występują różnice. W przypadku rozwiązania umowy musi bowiem zostać złożone odpowiednie oświadczenie, podczas gdy w przypadku wygaśnięcia umowy stosunek pracy ustaje na mocy prawa.