Uczniowie szkół zawodowych mają obowiązek realizowania swojej edukacji w dwóch trybach. Pierwszy z nich odbywa się w szkole. To teoretyczna nauka zawodu oraz edukacja ogólna. Drugi to tak zwana praktyczna nauka zawodu. Odbywa się ona w zakładzie pracy, którego właściciel ma uprawnienia do zatrudniania uczniów szkół zawodowych. W czasie praktycznej nauki zawodu uczniowie otrzymują wynagrodzenie za wykonywaną przez siebie pracę.

Zawarcie umowy ze szkołą

Możliwość zatrudnienia młodocianych, którzy przyuczają się do zawodu istnieje dopiero po zawarciu umowy ze szkołą, w której uczą się oni zawodu. W ten sposób realizowane są praktyki zawodowe oraz odbywana jest praktyczna nauka zawodu. To niezwykle istotny element kształcenia zawodowego. Właściciel przedsiębiorstwa, który zatrudnia uczniów, musi im tak zorganizować pracę, by możliwe było pobieranie nauki w systemie szkolnym, ale jednocześnie by wypracować odpowiednią ilość godzin praktyki. Termin zawarcia umowy ze szkołą powinien być tak dopasowany, by umożliwić uczniom realizację praktycznej nauki zawodu.

Zawierając umowę ze szkołą przedsiębiorca otrzymuje również podstawę programową i minimalny zakres umiejętności zawodowych, które uczniowie muszą zdobyć w czasie pracy w danym zakładzie. Trzeba bowiem mieć świadomość, że zatrudnianie uczniów szkół zawodowych to nie tylko zyskanie pracownika, ale przede wszystkim zyskanie ucznia, którego trzeba solidnie przygotować do zawodu.

Treść umowy

Prawidłowo przygotowana umowa, którą można zawrzeć ze szkołą powinna zawierać pewne istotne elementy. Bez ich zamieszczenia staje się ona niepełna i może być wykluczeniem do zatrudniania uczniów.

Przede wszystkim należy więc zamieścić nazwę podmiotu, który decyduje się na zatrudnianie uczniów i nazwę szkoły, która tych uczniów kieruje na naukę zawodu.

W umowie musi być sprecyzowana forma zatrudnienia – czy jest to praktyka zawodowa czy praktyczna nauka zawodu. Te dwie aktywności, choć z pozoru bardzo podobne, różnią się nieco od siebie. Właśnie dlatego taka precyzja jest konieczna. Umowa powinna być też zawarta imiennie na zatrudnionych uczniów. To znaczy, że nie może to być umowa ramowa, ogólna. W jej treści trzeba zamieścić listę planowanych do zatrudnienia uczniów.

Niezmiennie ważne jest określenie nazwy zawodu, którego będą się uczyć zatrudnieni uczniowie oraz określenie na jakiej podstawie programowej odbywać się będzie kształcenie. Trzeba podać nazwę i numer podstawy.

W dalszej części zamieszczone muszą być prawa i obowiązki stron zawierających umowę oraz kwestie rozliczeń finansowych, wraz z określeniem kosztów zatrudnienia.

Jeżeli pracodawca lub szkoła wymaga dodatkowego dookreślenia jakichś kwestii, które powinny zostać ustalone na piśmie, to również można to zamieścić. Takie rozwiązanie powoduje, że maleje ryzyko sporów i niedomówień, których rozwiązanie mogłoby być problematyczne.

Poza umową ze szkołą trzeba również pamiętać o tym, by zawrzeć osobną umowę ze wszystkim zatrudnionymi uczniami.

Czas pracy

Warto również wiedzieć, że zatrudnianie młodocianych regulowane jest nie tylko za pośrednictwem podpisanej ze szkołą umowy, ale również za pośrednictwem kodeksu pracy, w którym dokładnie zasady te precyzuje rozdział o zatrudnianiu młodocianych. Zasady te dodatkowo precyzuje Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z 2002 roku. W rozporządzeniu zostały wprowadzone limity dotyczące praktycznej nauki zawodu. I tak, uczniowie, którzy nie ukończyli jeszcze szesnastego roku życia nie mogą pracować dłużej niż sześć godzin na dobę. Uczniowie powyżej szesnastego roku życia nie mogą odbywać praktycznej nauki zawodu jednorazowo dłużej niż osiem godzin na dobę.

Jednocześnie, przy tych limitach należy pamiętać o wykonaniu tygodniowego planu godzinowego nauki. Jest to konieczne dla zrealizowania podstawy programowej. Praktyczna nauka zawodu powinna też zaczynać się od wprowadzenia uczniów do wykonywanej pracy, a dopiero w kolejnych etapach powinni być oni wdrażani do realizowania obowiązków zawodowych samodzielnie.

Zatrudnianie uczniów wiąże się również z realizowaniem wobec nich obowiązków podatkowych i ubezpieczeniowych, o czym trzeba pamiętać decydując się na taką formę współpracy ze szkołami zawodowymi.