Prowadzenie własnej firmy może się odbywać na kilka różnorodnych sposobów. Z jednej strony może to być jednoosobowa działalność gospodarcza, a z drugiej może to być jedna z dostępnych w polskim prawie spółek prawa handlowego lub prawa cywilnego. Spółki prawa handlowego i prawa cywilnego różnią się znacznie od siebie, ale ich główna zasada jest taka, że firma nie jest prowadzona przez jedną osobę, a co za tym idzie, odpowiedzialność za tę firmę również nie spoczywa na barkach wyłącznie jednej osoby. Czy poza wsparciem te dwie formy czymś jeszcze się różnią? A jeżeli tak, to która z nich wydaje się korzystniejsza?

Różnorodność spółek

Spółki w polskim prawie to pojęcie niezwykle szerokie. Nie da się ich wszystkich sklasyfikować w jednej grupie, chociażby dlatego, że same spółki podlegają dwóm różnym kodeksom, a przez to również przepisom prawnym. Część spółek, to spółki prawa handlowego. Ich funkcjonowanie i działanie reguluje więc kodeks handlowy, a sądem właściwym do rozstrzygania sporów jest w tym przypadku wydział gospodarczy sądu. Są też spółki prawa cywilnego i ich funkcjonowanie regulowane jest przez kodeks cywilny. Wszelkie spory i nieporozumienia rozwiązywane mogą być zaś przez sąd wydział cywilny sądu.

Dla uporządkowania więc prowadzonych analiz pod uwagę zostanie wzięty tylko jeden typ spółek. W przeciwnym razie opracowanie nie byłoby pełne i wyczerpujące. Z jednoosobową działalnością gospodarczą porównana zostanie spółka z ograniczoną odpowiedzialnością.

Założenie i rejestracja

Pierwsze różnice pojawiają się już na etapie zakładania działalności. Inaczej bowiem zakłada się spółkę i inaczej jednoosobową działalność gospodarczą. W przypadku działalności wystarczy rejestracja w jednym okienku, która trwa zaledwie kilka minut i nie jest obciążona żadnymi kosztami. Działalność można też zarejestrować przez Internet. Jedyne co trzeba wówczas zrobić, po złożeniu elektronicznego wniosku, to podpisanie dokumentów.

Spółkę rejestruje się w Krajowym Rejestrze Sądowym. Rejestracja wiąże się z koniecznością wniesienia opłaty w wysokości około 600zł. Przy czym założenie spółki i jej rejestracja wymaga podpisania umowy, która musi być notarialnie potwierdzona. To koszt przekraczający 1000zł.

Podatek dochodowy

W przypadku prowadzenia jednoosobowej działalności gospodarczej przedsiębiorca jest obciążony podatkiem dochodowym zgodnie z wybraną wcześniej opcją. Może to być podatek liniowy (19% niezależnie od uzyskiwanych dochodów) lub na zasadach ogólnych (dwa progi podatkowe 18% i 32%). Jest to jedyny podatek dochodowy, jaki należy opłacić.

Prowadząc spółkę z o.o. przedsiębiorca jest obciążony podwójnym opodatkowaniem. Z jednej strony jest zobowiązany do tego, by zapłacić podatek CIT w wysokości 15% – jest to podatek dochodowy od podmiotów prawnych, czyli od zysków spółki. Z drugiej musi opłacić podatek dochodowy od zysków, które sobie wypłaca z majątku spółki. Zależnie od tego, czy otrzymuje ze spółki pensję, czy dywidendę jego podatek będzie wynosił 18% i 32% po przekroczeniu progu lub 19% (dywidendy).

Jako właściciel spółki płaci więc dwa podatki: za spółkę i za siebie.

Księgowość

W przypadku jednoosobowej działalności gospodarczej możliwe jest prowadzenie księgowości uproszczonej, która wymaga prowadzenia wyłącznie Księgi Przychodów i Rozchodów.

Prowadzenie spółki wymaga prowadzenia pełnej księgowości z rejestrowaniem obrotów i stanów wszystkich firmowych rachunków. To znacznie bardziej skomplikowany sposób księgowania dochodów i wydatków. Jego zaletą jest to, że pozwala bardziej precyzyjnie rejestrować majątek firmy, wymaga natomiast profesjonalnego biura księgowego lub księgowej.

Odpowiedzialność za działania

W przypadku jednoosobowej działalności gospodarczej to przedsiębiorca odpowiada w całości za decyzje firmy. Jeżeli jego działania doprowadzą do zadłużenia przedsiębiorstwa, to on za te długi odpowiada.

W spółce odpowiedzialność ponoszą po części wszyscy wspólnicy. W pierwszej jednak kolejności zobowiązania pokrywane są z majątku spółki, jeżeli to nie wystarczy, wspólnicy odpowiadają do wysokości wniesionego wkładu. W niektórych przypadkach, zarząd spółki może odpowiadać również własnym majątkiem.

Różnice są wyraźne i to, jaką formę warto wybrać zależy od wielu różnorodnych czynników i potrzeb samego przedsiębiorcy.