Skrócony czas pracy to system, który staje się coraz popularniejszy nie tylko za granicą. Sprawdź, na czym polega skrócenie tygodnia pracy i czy w najbliższych latach można oczekiwać jego wprowadzenia na polskim rynku.
Na czym polega skrócony tydzień pracy?
Skrócony tydzień pracy to taki system czasu pracy, w którym pracownik realizuje swoje obowiązki np. przez cztery dni w tygodniu przy zachowaniu standardowego, dotychczasowego wynagrodzenia. Skrócenie czasu pracy może odbywać się na kilka sposobów w zależności od ustaleń konkretnej firmy. Zazwyczaj pracodawcy umożliwiają zatrudnionym:
- pracę przez 8 godzin dziennie 4 dni w tygodniu;
- pracę przez 7 godzin dziennie 5 dni w tygodniu;
- pracę przez 10 godzin dziennie przez 4 dni w tygodniu.
Skrócenie czasu pracy zapewnia korzyści zarówno osobom zatrudnionym, jak i samemu pracodawcy. Wiąże się ono m.in. z lepszym work-life balance, wzrostem produktywności i wydajności pracowników czy poprawą wizerunku firmy na tle konkurencji.
Krótszy czas pracy na polskim rynku – czy to zgodne z prawem?
Przepisy polskiego prawa wskazują na to, że pracodawca i pracownik mogą ustalić krótszy tydzień pracy jeżeli tylko zachowają ogólną liczbę godzin pracy w okresie rozliczeniowym. Zapisy art. 143 Kodeksu pracy mówią: „Na pisemny wniosek pracownika może być do niego stosowany system skróconego tygodnia pracy. W tym systemie jest dopuszczalne wykonywanie pracy przez pracownika przez mniej niż 5 dni w ciągu tygodnia, przy równoczesnym przedłużeniu dobowego wymiaru czasu pracy, nie więcej niż do 12 godzin, w okresie rozliczeniowym nieprzekraczającym 1 miesiąca”. Możliwe jest też wspólne ustalenie czasu, jaki jest potrzebny na realizację konkretnych obowiązków danego pracownika (zadaniowy system czasu pracy) – w takiej sytuacji on sam decyduje o porach i sposobie ich wykonywania.
Pilotaż skróconego czasu pracy
28 kwietnia 2025 r. Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej ogłosiło rozpoczęcie prac nad uruchomieniem projektu pilotażu skrócenia czasu pracy do 35 godzin tygodniowo. Już od 15 sierpnia 2025 pracodawcy będący zarówno podmiotami publicznymi, jak i podmiotami prywatnymi, będą mogli złożyć elektroniczny wniosek i zacząć testować skrócony tydzień pracy w swoich firmach. Pilotaż jest skierowany do przedsiębiorców, jednostek samorządowych fundacji i stowarzyszeń oraz związków zawodowych. Ma on obejmować:
- skrócenie dziennego czasu pracy (np. do 6 godzin) przy rozłożeniu pracy na wiele dni w tygodniu;
- wprowadzenie trzydniowego weekendu;
- umożliwienie korzystania z dodatkowych dni wolnych.
Nabór wniosków do programu ma potrwać do 15 września 2025 roku. Pracodawcy, którzy do niego dołączą, będą mogli otrzymać do 1 miliona złotych na realizację projektu.
Jakie warunki trzeba spełnić, aby wziąć udział w pilotażu?
Aby móc przetestować skrócony czas pracy w swojej firmie, należy spełnić kilka warunków. Należy do nich:
- prowadzenie działalności gospodarczej przez minimum rok przed dniem złożenia wniosku;
- zatrudnianie co najmniej 75% pracowników na podstawie umowy o pracę, powołania, wyboru, mianowania bądź spółdzielczej umowy o pracę;
- objęcie projektem przynajmniej 50% zatrudnionych osób;
- utrzymanie zatrudnienia na poziomie przynajmniej 90% początkowego stanu (określonego we wniosku);
- utrzymanie warunków pracy oraz płacy osób objętych projektem;
- zachowanie wynagrodzeń pracowników biorących udział w projekcie (przez cały okres jego trwania) na co najmniej takim samym poziomie jak ten, który obowiązywał w dniu rozpoczęcia realizacji projektu pilotażowego.