Kwota wolna od podatku to temat, który budzi ogromne emocje nie tylko u przedsiębiorców, ale u wszystkich świadomych podatników. Od dziesięciu lat w Polsce, kwota wolna od podatku pozostaje bez zmian, podczas gdy u wielu sąsiadujących krajów, rok rocznie ulega ona podwyższeniu. Wysokość kwoty wolnej od podatku w znaczący sposób wpływa na to, ile pieniędzy zostaje w portfelach podatników. Właśnie dlatego ten temat jest tak istotny. 

• Czy w ogóle jest kwota wolna od podatku?

Kwota wolna od podatku to wysokość uzyskanego dochodu, która jest zwolniona z konieczności odprowadzenia podatku od osób fizycznych. Jeżeli dana osoba uzyska dochód poniżej kwoty wolnej lub jej równy, wówczas nie musi odprowadzać podatku dochodowego. Jeżeli jednak go przekroczy, wówczas odprowadza podatek, ale wyłącznie od wartości przekroczenia. Kwota wolna pozostaje niezmiennie wolną. 

Kwota wolna od podatku wpływa na tak zwaną kwotę zmniejszającą podatek i w roku 2019 jest ona różna, zależnie od uzyskanych w ciągu roku dochodów. Ustawodawca założył bowiem, że im wyższy dochód roczny, tym mniejsza będzie kwota zmniejszająca podatek. 

• Kwota wolna od podatku i kwota zmniejszająca podatek w 2019 

Zgodnie z opisanym wcześniej założeniem, ustawodawca podzielił podatników na cztery grupy podatkowe. 

Podatnicy, których dochód roczny nie przekracza 8000zł uzyskali największe zwolnienie, a kwota wolna od podatku wynosi 1440 złotych. Została ona obliczona wg wzoru: 8000 x 18%, gdzie 18% to podstawowa stawka podatkowa, która obowiązuje podatników w pierwszym progu podatkowym. 

Drugą grupę stanowią osoby, których dochód plasuje się pomiędzy 8000 zł a 13 000 zł. Osoby te uzyskały nieco niższą kwotę zmniejszającą podatek. Jest ona liczona według następującego wzoru:

1440zł – [883,89 zł x (podstawa wyliczenia podatku – 8000 zł)/5000 zł]. Podstawę wyliczenia podatku stanowi przychód pomniejszony o składki odprowadzane do ZUS oraz koszty uzyskania przychodu. Przy założeniu, że podstawa wyliczenia podatku wynosi 10 000 zł, kwotę zmniejszającą podatek wyliczyć można w następujący sposób:

1440 zł – [883,89 zł x (10 000 zł – 8000 zł)/5000 zł] = 1440 zł – (883,89 zł x 2000zł/5000zł) = 1440 zł – (1 767 780 zł / 5000zł) = 1440zł – 353,56 = 1086,44. 

W efekcie, podatnik z drugiej grupy uzyska kwotę zmniejszającą podatek w wysokości 1086,44 zł.

Trzecia grupa to osoby, które zarabiają rocznie między 13 001 zł a 85 528,00 zł. Dla tych osób, kwota zmniejszająca podatek jest stała i wynosi 556,02 zł. Niezależnie więc od wysokości uzyskanego w danym roku podatkowym dochodu (poza utrzymaniem się we wskazanych granicach), zawsze należy odliczyć tyle samo. 

Czwarta grupa to osoby, których dochód mieści się między  85 529,00 a 127 000. W tym przypadku, kwota zmniejszająca podatek zależna jest od dochodu i liczona jest według następującego wzoru. 

556,02 – [556,02 x (podstawa opodatkowania  – 85 528,00) / 41 742,00].

Podstawa opodatkowania została już wyjaśniona. Kwota 41 742 to różnica między 127 000,00 i 85 528,00. 

Przy założeniu, że podatnik uzyskuje dochód roczny, stanowiący jego podstawę opodatkowania, w wysokości 90 000 zł, to kwota zmniejszająca podatek, w jego przypadku zostanie obliczona w następujący sposób:

556,02 – [ 556,02 x (90 000 – 85 528,00)/41 742,00] = 556,02 – (556,02 x 4 472/ 41 742,00) = 556,02 – (2 486,521,44/41 742,00) = 556,02 – 59,57 = 496,45.

Kwota zmniejszająca podatek w opisanym przykładzie to 496,45zł. 

Kwota wolna od podatku obecnie ustalona została więc w taki sposób, że zależy od generowanych przez podatnika dochodów. Najkorzystniejszą sytuację mają osoby, które zarabiają najmniej. W najmniej korzystnej sytuacji znalazły się osoby generujące najwyższe dochody.