Każdy właściciel jednoosobowej działalności gospodarczej musi zdecydować, czy chce należeć do czynnych podatników VAT. Wiele jednoosobowych przedsiębiorstw podlega jednak zwolnieniu z podatku – przedmiotowemu lub podmiotowemu. Które firmy są więc zobowiązane do opłacania VAT-u, a które nie mają takiego obowiązku?
Podatek VAT – co to takiego?
VAT to podatek od towarów i usług, czyli podatek obrotowy od wartości dodanej. Stanowi on różnicę pomiędzy VAT zapłaconym w trakcie zakupu produktów a VAT uzyskanym ze sprzedaży towarów klientom. Każdy podmiot, który prowadzi działalność gospodarczą, jest podatnikiem VAT – nie każdy jednak musi go opłacać. Opłacają go wyłącznie przedsiębiorcy będący czynnymi podatnikami VAT. Obecnie obowiązują trzy główne stawki podatku od towarów i usług – 23%, 8% i 5%. Pierwszą z nich stosuje się dla większości towarów oraz usług, z kolei drugą – dla usług i towarów związanych m.in. z żywnością, gastronomią, usługami hotelarskimi czy lekami. Stawka 5% stosowana jest m.in. dla książek, czasopism i niektórych środków medycznych. Dla wewnątrzwspólnotowej dostawy oraz eksportu towarów stosuje się dodatkowo stawkę 0%. Aby obliczyć podatek VAT z danej transakcji, należy pomnożyć podstawę opodatkowania przez stawkę podatku.
Zwolnienie z podatku VAT
Nie wszyscy przedsiębiorcy prowadzący JDG opłacają podatek VAT. Przykładowo, ci, u których obrót ze sprzedaży opodatkowanej był niższy niż 200 tysięcy złotych, podlegają tzw. podmiotowemu zwolnieniu z podatku. Zapis ten znajduje się w Art. 113 Ustawy o podatku od towarów i usług. Oprócz zwolnienia podmiotowego wyróżniamy także zwolnienie przedmiotowe, obejmujące przedsiębiorców świadczących usługi z zakresu edukacji, medycyny oraz finansów. Jeśli obrót ze sprzedaży objętej VAT przekroczy 200 tysięcy, niezbędna jest rejestracja jako podatnik VAT – o ile przedsiębiorca nie korzysta ze zwolnienia przedmiotowego. W tym celu należy złożyć w Urzędzie Skarbowym druk VAT-R.
JDG, które muszą opłacać VAT
W Art. 113 pkt 13 Ustawy o VAT zostały wskazane konkretne branże, których dotyczy obowiązek opłacania podatku od towarów i usług. Zobowiązane są do tego jednoosobowe działalności, które świadczą usługi m.in. z zakresu prawa, doradztwa, usługi ściągania długów i jubilerstwa. Podatek VAT płacą również właściciele JDG sprzedających towary opodatkowane podatkiem akcyzowym, nowe środki transportu, wyroby z metali szlachetnych, tereny budowlane, a także budynki, budowle bądź części tych budowli. Co więcej, do płacenia podatku VAT są zobowiązani jednoosobowi przedsiębiorcy sprzedający w sklepach internetowych:
- preparaty kosmetyczne i toaletowe;
- urządzenia elektryczne i nieelektryczne sprzętu gospodarstwa domowego;
- komputery oraz wyroby elektroniczne i optyczne;
- maszyny i urządzenia niesklasyfikowane gdzie indziej.
Podatek VAT opłacają również JDG zajmujący się hurtową i detaliczną sprzedażą części do pojazdów samochodowych oraz motocykli.