Każdy przedsiębiorca, który prowadzi działalność gospodarczą ma szereg praw i obowiązków. Do najważniejszych obowiązków należą terminowe zgłoszenia do ubezpieczenia, obliczenia oraz odprowadzenia na właściwe konta obowiązkowych składek ZUS zarówno za siebie, jak i za zatrudnionych pracowników. Jakie dokumenty trzeba złożyć do ZUS ? W jakich terminach trzeba opłacać składki ? Poniżej przybliżymy tę tematykę.

Przedsiębiorca jako płatnik składek

 

Rozpoczęcie działalności gospodarczej należy zgłosić w formie wniosku o wpis do Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej na formularzu CEIDG-1 przez internet lub w formie papierowej w urzędzie gminy lub miasta. Następnie organ ewidencyjny ma obowiązek w ciągu trzech dni przesłać do właściwego organu ZUS druk ZUS ZFA (druk zgłaszający/zmieniający dane płatnika składek). Przedsiębiorca w celu zgłoszenia zmiany danych płatnika składek lub korekty danych płatnika składek zawiadamia o tym organ ewidencyjny i zmiany przekazywane są do ZUS. Dzięki czemu nie musi dokonywać tej czynności samodzielnie.

Zgłoszenie płatnika

 

Płatnicy składek są zobowiązani do zgłoszenia płatnika składek w terminie 7 dni, na wskazanym formularzu, od:

• daty zatrudnienia pierwszego pracownika lub powstania stosunku prawnego uzasadniającego objęcie ubezpieczeniami emerytalnymi i rentowymi pierwszej osoby
• daty powstania obowiązku ubezpieczeń emerytalnych i rentowych dla ubezpieczonych, wyłącznie zobowiązanych do płacenia składek na własne ubezpieczenia albo składek na ubezpieczenie osób z nimi współpracujących.
  

  Rozliczanie składek

 

 

Pracodawca wykazuje co miesiąc w raporcie pracownika zgłoszonego do ubezpieczeń:

• ZUS RCA – z rozliczonymi składkami na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne od przychodu wypłaconego pracownikowi lub postawionego do jego dyspozycji w danym miesiącu kalendarzowym,
• ZUS RSA – z wykazaną przerwą w opłacaniu składek ubezpieczeniowych.

Nie później niż do 15 dnia każdego miesiąca, pracodawca musi przekazać do ZUS-u raport miesięczny za pracowników dołączając do deklaracji rozliczeniowej ZUS DRA.  W tym samym też terminie opłaca za nich składki ubezpieczeniowe. Pracodawca zobowiązany jest naliczyć składki na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne (także podatek) od wszystkich wypłat w gotówce i wartości świadczeń w naturze dokonanych lub postawionych do dyspozycji pracownika w danym miesiącu kalendarzowym, bez względu na okres, którego te wypłaty dotyczą. Naliczenia składek na przedmiotowe ubezpieczenia dokonuje się za miesiąc, w którym faktycznie dokonano pracownikowi wypłaty przychodu lub postawiono go do jego dyspozycji.

Zgłoszenie wyrejestrowania

 

Każda osoba, w stosunku do której wygasł tytuł do ubezpieczenia społecznego i ubezpieczenia zdrowotnego podlega wyrejestrowaniu z tych ubezpieczeń. Zgłoszenie wyrejestrowania z ubezpieczenia płatnik składek jest zobowiązany złożyć w terminie 7 dni od daty zaistnienia tego faktu. Formularz wyrejestrowania z ubezpieczenia należy złożyć w ZUS. Można tego dokonać drogą elektroniczną  korzystając z programu „Płatnik” za pomocą przekazu elektronicznego. Ta forma jest obowiązkowa dla płatników składek rozliczających składki za więcej niż 5 osób bądź też w formie papierowej.

Uprawnienia płatnika składek

 

ZUS umożliwia płatnikom składek stały podgląd swojego konta płatnika, ale także do uzyskiwania informacji o:

• ubezpieczeniach i świadczeniach,
• należnych składkach i wpłatach,
• osobach zgłoszonych do ubezpieczeń,
• danych zapisanych na indywidualnym koncie w ZUS.

Przedsiębiorca ma prawo zgłosić się do ZUS po dokumenty potwierdzające:

• podleganie ubezpieczeniom społecznym,
• podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne, Fundusz Pracy oraz Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych,
• zgłoszenie członków rodziny do ubezpieczenia zdrowotnego,
• niezaleganie w opłacaniu składek.