Podczas utraty pracy w niektórych przypadkach można ubiegać się o odprawy pracownicze. Zobacz, komu i kiedy się należą oraz ile mogą wynosić tego rodzaju świadczenia.
Odprawa pracownicza – rodzaje
Odprawa pracownicza to rekompensata w formie świadczenia pieniężnego. Może być przyznawana w określonych sytuacjach. Zobaczmy, jakie są rodzaje odprawy pracowniczej według przepisów prawa:
- odprawa emerytalna i rentowa,
- odprawa pośmiertna przysługująca członkom rodziny zmarłego pracownika,
- odprawa z tytułu zwolnień grupowych.
Odprawa emerytalna i rentowa
Odprawa ta jest związana z faktem przejścia pracownika na rentę lub emeryturę. W Kodeksie pracy są opisane konkretne warunki, które musi spełnić kandydat, by przysługiwała mu tego rodzaju odprawa. Wynosi ona co najmniej równowartość jednomiesięcznego wynagrodzenia. Nie może być mniejsza, ale może większa, jeśli pracodawca tak zadecydował. Odprawa ta jest jednorazowa. Nie można otrzymać dwóch odpraw jednocześnie – tzn. pracownik, który otrzymał odprawę emerytalną nie może pobrać odprawy rentowej i na odwrót. Na odprawę emerytalną i rentową nie ma wpływu staż pracy, rodzaj umowy i wymiar etatu.
Odprawa pośmiertna przysługująca członkom rodziny zmarłego pracownika
Odprawa pośmiertna przysługuje członkom rodziny zmarłego pracownika, jeśli pracownik dozna zgonu w czasie trwania współpracy oraz gdy pracownik dozna zgonu w czasie pobierania zasiłku z tytułu niezdolności do pracy wskutek choroby. W tym przypadku wysokość kwoty odprawy jest uzależniona od okresu zatrudnienia pracownika w danej firmie.
- Jeżeli pracownik był zatrudniony krócej niż 10 lat – odprawa jest równowartości jednomiesięcznego wynagrodzenia,
- Jeżeli pracownik był zatrudniony co najmniej 10 lat – odprawa jest równowartości trzymiesięcznego wynagrodzenia,
- Jeżeli pracownik był zatrudniony co najmniej 15 lat – odprawa jest równowartości sześciomiesięcznego wynagrodzenia.
Odprawa ta przysługuje zarówno małżonkowi pracownika, jak i innym członkom rodziny spełniającym warunki opisane w przepisach o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. Jeżeli osób upoważnionych do odprawy jest kilka, wtedy cała odprawa powinna być podzielona między nimi na równe części. Jeżeli zaś występuje tylko jedna osoba uprawniona do odprawy, to wtedy otrzymuje ona odprawę w wysokości połowy wyliczonej kwoty.
Odprawa z tytułu zwolnień grupowych
Przepisy dotyczące odprawy tytułu zwolnień grupowych reguluje ustawa z 13 marca 2003 r. o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników. Zasady te dotyczą pracodawców, którzy zatrudniają co najmniej 20 pracowników i rozwiązują umowę o pracę z przyczyn, które nie leżą po stronie pracowników.
Odprawa z tytułu grupowego zwolnienia wynosi:
- Jeżeli pracownik był zatrudniony krócej niż 2 lata – odprawa jest równowartości jednomiesięcznego wynagrodzenia,
- Jeżeli pracownik był zatrudniony od 2 do 8 lat – odprawa jest równowartości dwumiesięcznego wynagrodzenia,
- Jeżeli pracownik był zatrudniony ponad 8 lat – odprawa jest równowartości trzymiesięcznego wynagrodzenia.
Ponadto, wysokość odprawy pieniężnej nie może przekraczać kwoty 15-krotnego minimalnego wynagrodzenia za pracę. Odprawa z tytułu zwolnień grupowych nie należy się pracownikom, którzy są zatrudnieni na podstawie umów cywilnoprawnych (umowy zlecenia i umowy o dzieło).