Nie tylko pracą człowiek żyje. Czas na odpoczynek jest bardzo ważny. Organizm musi się zregenerować, aby móc efektownie pracować przez kolejne dni i tygodnie. Jest to czas, w którym pracownik decyduje o swoim czasie, aby pozbyć się nadmiaru stresu i zredukować zmęczenie. Jest to czas na pełen relaks według swoich preferencji. Dla sprawnego obliczenia czasu pracy wprowadzono dwa pojęcia – tygodniowy i domowy odpoczynek pracownika. Ile trwa taka przerwa od obowiązków pracowniczych? W poniższym artykule przedstawiamy ważne zasady.
Doba pracownicza – co to jest?
Zacznijmy od podstawowego pojęcia, jakim jest doba pracownicza. Jest to dokładnie 24 godziny, które trwają jedna po drugiej. Ten czas liczony jest od godziny, od której pracownik rozpoczyna swoje obowiązki pracownicze w danym dniu. Dobra pracownicza składa się z 8 godzin nocnych oraz 16 godzin dziennych. Czyli jeżeli rozpoczynasz pracę w poniedziałek o 9.00, to Twoja dobra pracownicza kończy się we wtorek o tej samej godzinie.
Nieprzerwany odpoczynek dobowy
Każdemu pracownikowi przysługuje odpoczynek dobowy. Jest to regulowane Kodeksem pracy. Taki odpoczynek musi trwać co najmniej 11 godzin następujących kolejno po sobie, czyli musi to być ciągły i nieprzerwany czas. Do jego obliczenia przyjmuje się dobę pracowniczą. W ten sposób dobowy czas pracy, łącznie z godzinami nadliczbowymi, nie może być wyższy niż 13 godzin. Z tego wynika, że nadgodziny mogą wynieść maksymalnie 5 godzin. Jest to jednak zależne od systemu i rozkładu obowiązującego w danym przedsiębiorstwie.
Odpoczynek dobowy może zostać przerwany dla pracowników zarządzających danym zakładem pracy oraz w przypadku wystąpienia konieczności przeprowadzenia akcji ratunkowej, która jest niezbędna do ochrony życia lub zdrowia. Ta druga konieczność obowiązuje również w przypadku ochrony środowiska, awarii oraz mienia. Określa to 132 artykuł Kodeksu pracy.
Nieprzerwany odpoczynek tygodniowy
Kolejnym ważnym terminem jest odpoczynek tygodniowy. Każdy pracodawca musi udzielić swoim pracownikom 35 godzin nieprzerwanego odpoczynku na każde 7 dni. Ten czas liczony jest od pierwszego dnia okresu rozliczeniowego. W tym czasie zawiera się co najmniej 11 godzin odpoczynku dobowego.
Istnieją trzy przypadki, w których ten czas może zostać skrócony do 24 godzin i obowiązuje to:
- pracowników decyzyjnych, zarządzających danym przedsiębiorstwem w imieniu pracodawcy,
- w przypadku przeprowadzenia akcji ratowniczej, gdzie zagrożone jest zdrowie, życie, miano, środowisko lub dotyczy to usunięcia awarii,
- zmian w grafiku pracowniczym, gdzie pracownik przechodzi na inną zmianę, która została ustalona w harmonogramie czasu pracy.
Nieprzestrzeganie ustalonych norm czasowych
Jeżeli pracodawca nie stosuje się do powyższych zasad, grozi mu kara pieniężna. Jest to naruszenie przepisów, które regulowane są przez Kodeks pracy. Kara grzywny może wynosić od 1 000 zł nawet do 30 000 zł. Udzielenie dobowego i tygodniowego odpoczynku jest obowiązkowe. Jest to czas na regenerację, aby móc efektywnie pracować w określonym czasie.