Prezydent RP podpisał w marcu nowelizację kodeksu pracy związaną z dyrektywą work-life balance. Ustawę o zmianie ustawy opublikowano w Dzienniku Ustaw 4 kwietnia – ma ona więc obowiązywać od 26 kwietnia 2023 roku. Czego dotyczą nowe przepisy?
Elastyczny czas pracy
Nowelizacja ustawy dotyczy m.in. elastycznego rozkładu czasu pracy. Mowa przede wszystkim o wprowadzeniu systemu krótszego tygodnia pracy, ruchomego czasu pracy czy weekendowego systemu czasu pracy, a także o dostosowaniu rozkładu czasu pracy do indywidualnych potrzeb – np. godzin zajęć szkolnych dziecka. Elastyczny rozkład czasu pracy dotyczy także możliwości wykonywania obowiązków w trybie zdalnym bądź hybrydowym oraz obniżenia wymiaru czasu pracy.
Dni wolne z powodu działania siły wyższej
W przypadku działania siły wyższej i w pilnych, niespodziewanych sytuacjach – np. wypadku lub choroby bliskiej osoby – pracownik będzie mógł skorzystać z 16 godzin bądź dwóch dni płatnego urlopu w ciągu roku kalendarzowego. W okresie zwolnienia z powodu działania siły wyższej zatrudnionym będzie przysługiwać prawo do 50%-owego wynagrodzenia.
Dodatkowe przerwy w pracy
Zgodnie z dyrektywą work-life balance pracownicy zyskają prawo do dodatkowych przerw w ciągu dnia pracy. W przypadku dobowego wymiaru pracy dłuższego niż 9 godzin możliwe będzie skorzystanie z drugiej, co najmniej 15-minutowej przerwy. Jeżeli z kolei wymiar czasu pracy przekracza 16 godzin, zatrudnieni będą mogli odbyć trzecią dodatkową przerwę, trwającą minimum 15 minut.
Prawo do pięciu dni urlopu opiekuńczego
W związku ze zmianami przepisów pracownicy będą mogli wnioskować o pięć dni urlopu opiekuńczego. Mowa o dniach wolnych na opiekę nad bliską osobą – niezależnie od tego, czy będzie to małżonek, starsze dziecko, rodzic czy inna osoba zamieszkująca wraz z zatrudnionym. Wnioskujący będzie jednak musiał podać powód, dla którego konieczne jest uzyskanie dnia wolnego – np. problemy zdrowotne krewnego wymagającego opieki.
Zmiany w urlopie rodzicielskim
W dyrektywie jest mowa również o urlopie rodzicielskim w wymiarze dziewięciu tygodni – zarówno dla matki, jak i dla ojca dziecka. Co istotne, części tej nie będzie można przenosić na drugiego z rodziców. W trakcie trwania urlopu pracujący rodzice będą otrzymywać 70%-owy zasiłek. To, czy matka dziecka pozostaje w ubezpieczeniu w dniu porodu, nie będzie miało wpływu na prawo do wykorzystania urlopu przez ojca.
Szkolenia wliczane do czasu pracy
Zgodnie z nowelizacją pracownik zatrudniony u danego pracodawcy od co najmniej pół roku będzie mógł raz w roku wnioskować o zmianę umowy na umowę o pracę na czas nieokreślony bądź o korzystniejsze i bezpieczniejsze warunki zatrudnienia. Co więcej, zatrudnieni zyskają prawo do szkolenia – nie tylko bezpłatnego, ale i wliczanego do czasu pracy. Szkolenie to musi być jednak niezbędne do wykonywania obowiązków na określonym stanowisku, a ponadto – wynikać z zapisów regulaminu firmy, układu zbiorowego lub porozumienia.