Przed przyjęciem do pracy, pracodawca ma obowiązek skierować potencjalnego pracownika na badania lekarskie. Od ich wyników zależy czy dana osoba może podjąć prace na oferowanym stanowisku. Co więcej, obowiązkowe są również badania profilaktyczne, które dotyczą osób już zatrudnionych. Pracodawca musi pamiętać o datach, do których ważne jest orzeczenie lekarskie o braku przeciwwskazań do wykonywania pracy, ponieważ jego brak może się wiązać z nieprzyjemnymi konsekwencjami.
Badania przed podjęciem nowej pracy
Obowiązkowe badania lekarskie dotyczą:
- osób, które przyjmowane są do pracy na podstawie stosunku pracy,
- pracowników młodocianych, którzy przenoszeni są na stanowiska pracy,
- pracownicy, którzy przenoszeni są na stanowiska pracy, na których występują czynniki szkodliwe dla zdrowia lub uciążliwe warunki pracy.
Jeżeli zatrudniasz się u tego samego pracodawcy, na takie samo stanowisko pracy, a od wygaśnięcia ostatniej umowy nie minęło 30 dni, nie musisz poddawać się badaniom lekarskim. Brak obowiązku podbijania nowego orzeczenia u lekarza nie dotyczy również osób zatrudnianych u innego pracodawcy, jeżeli:
- mają ważne orzeczenie lekarskie, które obejmuje warunki pracy opisane na skierowaniu na badania oraz posiada skierowanie, na podstawie którego zostało wydane orzeczenie,
- przerwa w zatrudnieniu nie przekracza 30 dni,
- nie będą wykonywały prac, które są szczególnie niebezpieczne dla życia i zdrowia.
Badania dla pracowników
W trakcie trwania stosunku pracy należy wykonywać badania kontrolne oraz okresowe. Pierwsze z wymienionych wykonuje się, aby sprawdzić, czy stan zdrowia osoby podejmującej pracę na danym stanowisku, nie uległ zmianie i może on nadal wykonywać pracę. Badania okresowe są obowiązkowe w przypadku, gdy pracownik był niezdolny do pracy dłużej niż 30 dni i wynikało to z choroby. W tym przypadku lekarz sprawdza, czy osoba może nadal wykonywać prace na dotychczasowym stanowisku.
Pracodawca zatrudniający osoby, których praca związana jest z substancjami i czynnikami rakotwórczymi lub płynami zwłókniającymi, ma obowiązek skierować swoich pracowników na badania okresowe gdy:
- zaprzestaną pracy z innymi substancjami, czynnikami i pyłami,
- po upływie umowy o pracę, gdy pracownik zgłosi chęć objęcia takimi badaniami.
Kto wystawia skierowanie na badania?
Niezależnie czy są to badania okresowe, kontrolne czy wstępne, skierowanie na badania lekarskie wystawia pracodawca. To na podstawie takiego dokumentu lekarz medycyny pracy przeprowadzi odpowiednią kontrolę. Pracodawca powinien wystawić je w dwóch egzemplarzach. Jedna kopia zostanie u lekarza, a druga należy do pracownika, który jest kierowany na badania. Pracodawca natomiast powinien zadbać o to, aby w aktach osobowych każdego z pracowników była kopia orzeczenia lekarskiego oraz kopia skierowania. Może to być przydatne w przypadku kontroli.
Brak orzeczenia lekarskiego
Jeżeli pracownik nie będzie miał ważnych badań lekarskich, to konsekwencje poniesie pracodawca. Brak badań profilaktycznych wiąże się z grzywną od 1 000 do 30 000 zł. Jest to kara za złamanie przepisów Bezpieczeństwa i Higieny Pracy oraz naruszenia praw pracowniczych.