Spółka akcyjna może być w pewnych okolicznościach bardzo dobrym i praktycznym rozwiązaniem, jeżeli chodzi o organizację i prowadzenie działalności gospodarczej. Tego rodzaju rozwiązanie jest bowiem w dużym stopniu podziałem odpowiedzialności, obowiązków i funkcji. Co za tym idzie, odciąża w dużym stopniu jednego ze wspólników, który musiałby te zadania wykonywać sam. Czym zatem się charakteryzuje i jaka jest specyfika spółki akcyjnej?
Spółka akcyjna
Spółka akcyjna należy do grupy spółek prawa handlowego. To oznacza, że spory czy kwestie niejasne a ważne do wyjaśnienia regulowane są przez przepisy zawarte w prawie handlowym. Jest to bardzo często spotykany rodzaj spółki kapitałowej. Jej istotą jest to, że działanie opiera się na obiegu akcji, które są w posiadaniu akcjonariuszy. Kapitał zakładowy pochodzi z wkładów założycieli, którzy po wniesieniu wkładu stają się współwłaścicielami spółki.
Cechy charakterystyczne spółki
Kapitał zakładowy spółki dzielony jest między akcje równej wartości, które udostępniane są akcjonariuszom. Akcje te mogą być notowane na giełdzie, ale nie muszą. Z notowaniem akcji na giełdzie wiąże się również możliwość ich sprzedawania i kupowania.
Spółka akcyjna zakładana jest przez przedsiębiorców. W momencie gdy rozpoczyna się proces jej rejestrowania jako spółka akcyjna jest ona wówczas podmiotem o nazwie „spółka akcyjna w organizacji”. Dopiero po rejestracji w Krajowym Rejestrze Sądowym, jest to już właściwa spółka akcyjna, która ma zgodnie z polskimi przepisami osobowość prawną.
Właściciele spółki
Właściciele spółki nie odpowiadają za całość jej zobowiązań. Każdy z nich wnosi jedynie odpowiedzialność do wysokości wkładu włożonego w postaci posiadanych akcji. Zyski również są uzależnione od wkładu i liczone są proporcjonalnie do niego. Wypłacane są one w postaci dywidendy.
Przepisy prawa mówią, że minimalny kapitał zakładowy w przypadku spółki akcyjnej to 100.000zł, natomiast najmniejsza dopuszczalna wartość nominalna akcji to 1 grosz, nie można wycenić ich taniej. Same akcje dzielą się zaś na:
- Imienne
- Na okaziciela
- Aportowe
- Gotówkowe
- Zwykłe
- Uprzywilejowane
Warto pamiętać, że akcje są niepodzielne, a cena emisyjna nie może być niższa od ceny nominalnej.
Prawa i obowiązki akcjonariuszy
Każdy z akcjonariuszy ma określony zakres praw i obowiązków, na które godzi się decydując się na zakup akcji. Ważne, by wiedzieć jak wygląda ten zakres, by wiedzieć czego oczekiwać i czego można się spodziewać.
Pośród praw, które przysługują akcjonariuszom znajduje się uzyskiwanie należnej dywidendy. To również prawo do zabierania głosu w czasie spotkań walnego zgromadzenia akcjonariuszy. Akcjonariusz może dowolnie dysponować własnymi akcjami oraz zasięgać informacji na temat sytuacji oraz działalności spółki, w którą zainwestował.
Obowiązkiem natomiast jest wniesienie pewnego wkładu na akcje. Odbywa się to poprzez zakup wybranej liczby akcji. Ma również obowiązek zwrócić świadczenia, które zostaną przez niego nienależnie pobrane, na przykład na skutek błędu popełnionego przy rozliczeniach.
Rozwiązanie spółki akcyjnej
Spółka akcyjna, tak jak każda inna spółka może zostać rozwiązana. Powody, które mogą doprowadzić do jej rozwiązania można zamieścić w statucie spółki. Jeżeli zdarzy się sytuacja zapisana jako powód do rozwiązania, spółka może przestać istnieć. Decyzję o rozwiązaniu może również podjąć walne zgromadzenie w postaci specjalnej uchwały. Oczywiście upadłość spółki także jest powodem do jej rozwiązania. Warto pamiętać, że kodeks spółek handlowych przewiduje również inne okoliczności, na mocy których można doprowadzić do rozwiązania tego rodzaju spółki.
Podsumowując, spółka akcyjna to spółka działająca na mocy kodeksu spółek handlowych, który reguluje zasady zakładania takiego przedsiębiorstwa, zasady jego funkcjonowania oraz prawa i obowiązku założycieli oraz akcjonariuszy. W pewnym stopniu reguluje również organy, które w ramach spółki muszą być powołane (zarząd, walne zgromadzenie akcjonariuszy) oraz powody, dla których podmiot ten może przestać istnieć.