Umowa o pracę i umowa zlecenie to dwie najpopularniejsze formy zatrudnienia w polskich firmach. Występuje między nimi kilka kluczowych różnic – zarówno w kwestii praw i obowiązków pracownika, jak i w odniesieniu do zobowiązań samego pracodawcy.
Umowa o pracę
Umowa o pracę (stosunek pracy) to popularny w Polsce rodzaj zatrudnienia, regulowany głównie przez Kodeks pracy. W tym przypadku pracownik wykonuje zlecone zadania w czasie oraz miejscu wyznaczonym przez przełożonego i otrzymuje co najmniej minimalne wynagrodzenie za pracę. Osobom zatrudnionym na umowę o pracę przysługuje również prawo do płatnego urlopu wypoczynkowego (w tym urlopu na żądanie), urlopu okolicznościowego, zasiłku macierzyńskiego czy zwolnienia lekarskiego w razie zachorowania. Okres zatrudnienia na podstawie umowy o pracę jest uwzględniany w stażu pracy.
Umowa zlecenie
Umowa zlecenie należy do umów cywilnoprawnych regulowanych przez Kodeks cywilny. Zleceniobiorca zobowiązuje się zrealizować konkretne zlecenie na rzecz zleceniodawcy w zamian za co najmniej minimalną stawkę godzinową. Dużą zaletą jest to, że może on sam decydować o miejscu, czasie oraz sposobie wykonywania obowiązków – może też z dużo większą swobodą rozwiązać umowę. Istnieje ponadto możliwość oddania części zadań podmiotom trzecim, np. zewnętrznym usługodawcom, jeśli umowa na to pozwala. W przeciwieństwie do umowy o pracę w przypadku umowy zlecenie nie przysługuje prawo do urlopu wypoczynkowego, L4 czy zasiłku macierzyńskiego (bez opłacania odpowiednich ubezpieczeń). Kolejną rzeczą, która odróżnia umowę zlecenia od umowy o pracę, jest fakt, że okres zatrudnienia na jej podstawie nie wlicza się do stażu pracy.
Przeczytaj też: Umowa zlecenie – jakie elementy musi zawierać?
Umowa o pracę a umowa zlecenie – obowiązki pracodawcy
Obowiązki przedsiębiorcy zatrudniającego pracowników różnią się w zależności od rodzaju umowy – różnica jest widoczna m.in. w kwestii składek. WW przypadku stosunku pracy pracodawca finansuje część składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe oraz w całości składki na ubezpieczenie wypadkowe, Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych. Pracownik finansuje część składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe, a także składkę chorobową i zdrowotną (chorobowa jest obowiązkowa). Przy umowie zlecenia zleceniodawca finansuje składkę wypadkową, FP i FGŚP, a składki emerytalne i rentowe opłacają wspólnie obie strony. Składkę zdrowotną na umowie zleceniu w całości finansuje zleceniobiorca. Zleceniobiorca może dodatkowo zgłosić się do dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego.
Sytuacja wygląda jednak inaczej w przypadku, gdy:
- zleceniobiorca jest uczniem lub studentem przed 26. rokiem życia;
- zleceniobiorca ma inny tytuł do ubezpieczeń społecznych (np. umowę o pracę w innym miejscu pracy);
- łączna podstawa wymiaru składek z tytułów do ubezpieczeń jest co najmniej równy wynagrodzeniu minimalnemu.
W wymienionych przypadkach zleceniodawca nie odprowadza za zleceniobiorce większości lub żadnych składek. Co więcej, w przypadku umowy o pracę pracodawca ma obowiązek terminowego wypłacania wynagrodzenia za pracę – zgodnie z przepisami i ustaleniami umowy. W przypadku umowy zlecenia, jeżeli zlecenie nie zostanie wykonane z winy zleceniobiorcy, zleceniodawca nie zawsze ma natomiast obowiązek zapłaty za pracę.
To może Cię zainteresować: Umowa o pracę a zlecenie
FAQ – najczęściej zadawane pytania
Umowa o pracę jest regulowana Kodeksem pracy i tworzy stosunek pracy, w którym pracownik wykonuje zadania pod nadzorem pracodawcy w ustalonym czasie i miejscu. Umowa zlecenie to umowa cywilnoprawna podlegająca Kodeksowi cywilnemu, dająca zleceniobiorcy większą swobodę w wyborze sposobu i czasu wykonywania zadań.
Nie. Umowa zlecenie nie zapewnia prawa do płatnego urlopu wypoczynkowego, urlopu okolicznościowego czy wynagrodzenia za czas choroby. Te świadczenia gwarantowane są wyłącznie przy umowie o pracę. Zasiłek za czas choroby możliwy jest do wypłaty, jeśli z tytułu umowy zlecenia opłacane są stosowne składki.
Nie. Staż pracy uwzględnia tylko zatrudnienie na umowę o pracę. Umowy cywilnoprawne, w tym zlecenia, nie mają wpływu na nabywanie uprawnień pracowniczych, takich jak dodatkowe dni urlopu czy nagrody jubileuszowe.