Ustawa o sukcesji umożliwia bliskim przedsiębiorcy odziedziczenie firmy po jego śmierci. Zobacz, co warto wiedzieć o sukcesji i czym jest zarząd sukcesyjny.
Ustawa o sukcesji
Jeszcze do niedawna, bo do drugiej połowy 2018 roku, w Polsce nie istniały regulacje prawne pozwalające na kontynuowanie prowadzenia firmy przez następców przedsiębiorcy wykonującego działalność na podstawie wpisu do Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej (CEIDG) po jego śmierci. Bardzo często śmierć właściciela firmy równała się z dużymi trudnościami i kłopotami dla firm. Ówczesne przepisy pozwalały na przejęcie majątku zmarłego, ale nie umożliwiały korzystania z niezbędnych dla funkcjonowania działalności gospodarczej elementów.
Wszystko zmieniło się za sprawą wejścia w życie ustawy o sukcesji. Sukcesja firmy niesie za sobą wiele korzyści. Między innymi pozwala ona na zachowanie płynności finansowej. Dzieje się tak ponieważ firma może generować przychody nawet jeśli sprawy spadkowe są nadal w toku. Rolę prowadzącego firmy przejmuje wtedy tzw. zarządca sukcesyjny. Jego prawa, obowiązki, a także sposób powołania są regulowane w Ustawie z dnia 5 lipca 2018 r. o zarządzie sukcesyjnym przedsiębiorstwem osoby fizycznej i innych ułatwieniach związanych z sukcesją przedsiębiorstw. Należy pamiętać, że sukcesja w firmie dotyczy tylko biznesów zarejestrowanych w CEIDG.
Zarządca sukcesyjny
Ustawa z dnia 5 lipca 2018 r. przewiduje dwa tryby powołania zarządcy sukcesyjnego:
- za życia przedsiębiorcy ‒ poprzez powołanie i dokonanie wpisu zarządcy sukcesyjnego do CEIDG,
- po śmierci przedsiębiorcy ‒ poprzez dokonanie odpowiednich czynności przed notariuszem przez osoby wskazane w art. 12 ust. 1 ustawy.
Zarządcą sukcesyjnym może zostać każdy, kto posiada pełną zdolność do czynności prawnych oraz nie ma wobec niego prawomocnie orzeczonego sądownie zakazu prowadzenia działalności gospodarczej. Zgodnie z ustawą zarządca sukcesyjny nie musi spełniać określonych wymogów formalnych, np. dotyczących wykształcenia. Nie musi być on również spokrewniony z przedsiębiorcą lub spadkobiercami.
Warto wiedzieć, że zostanie zarządcą sukcesyjnym nie sprawi automatycznie, że zarządca będzie na równi ze spadkobiercami, tzn. że zostanie jednym ze spadkobierców. Dotyczy to również sytuacji, gdy pod zarządem zarządcy firma wygeneruje zyski – zarządca sukcesyjny nie ma wówczas prawa do udziału w tym zysku.
Zarząd sukcesyjny jest ustanawiany na czas 2 lat. W szczególnych przypadkach istnieje możliwość przedłużenia przez sąd tego okresu do 5 lat.
Osoba, która wyraziła zgodę na powołanie jej jako zarządcę sukcesyjnego, może w każdej chwili zrezygnować z tej funkcji. Jeżeli ustanowiony zarządca sukcesyjny nie może kontynuować pełnienia swojej funkcji i w ciągu miesiąca od rezygnacji lub ustąpienia nie zostanie ustanowiony nowy zarządca, wtedy zarząd sukcesyjny wygasa na mocy ustawy. Zarząd sukcesyjny może wygasnąć również wtedy, gdy w ciągu 2 miesięcy od jego ustanowienia spadkobiercy nie wyrażą woli przyjęcia spadku.