Wynagrodzenie ryczałtowe to często stosowana forma wynagrodzenia, zarówno w przypadku mniejszych zleceń, jak i w przypadku prac budowlanych. Czym się charakteryzuje? Jakie są wady i zalety takiego rozwiązania? Oto najważniejsze informacje.
Czym jest wynagrodzenie ryczałtowe?
To wynagrodzenie niezmienne, ustalone przez strony w umowie o sztywnym charakterze. Może być stosowane w przypadku wykonania dzieła, robót budowlanych, zlecenia bądź usługi. Odnosi się zarówno do niewielkich prac o łatwym do obliczenia koszcie wykonania, jak i do bardziej skomplikowanych projektów. W każdym wypadku cena ustalana jest z góry, bez możliwości późniejszej modyfikacji. Strony, które podpisują umowę o wynagrodzeniu ryczałtowym, są świadome jej bezwzględnego charakteru, z zasady nie ma więc możliwości wprowadzenia późniejszych zmian, np. w wyniku wzrostu cen czy niewłaściwego obliczenia kosztów związanych z wykonaniem pracy.
Jak obliczyć koszty wynagrodzenia ryczałtowego?
Wynagrodzenie ryczałtowe jest często stosowane w branży budowlanej, stąd na pytanie to odpowiemy w odniesieniu do tejże branży. Wykonawca najczęściej oblicza koszty prac budowlanych na podstawie dostarczonej dokumentacji i przygotowanego projektu budowlanego. Sporządza ofertę i przedstawia kosztorys ofertowy. Na wykonawcy spoczywa obowiązek dokładnego obliczenia kosztów. Niewłaściwe przygotowanie kosztorysu nie daje mu możliwości zwiększenia kwoty wynagrodzenia.
Kiedy można żądać zmian?
Istnieją jednak wyjątkowe sytuacje, w których zmiany w wynagrodzeniu ryczałtowym mogą zostać wprowadzone. Takie sytuacje to:
- nadzwyczajna zmiana stosunków – jeśli dojdzie do niemożliwej do przewidzenia zmiany stosunków, która wiąże się z rażącą stratą ze strony wykonawcy, sąd ma możliwość podwyższenia wynagrodzenia ryczałtowego bądź rozwiązania umowy między stronami;
- niewykonanie wszystkich prac objętych umową – w przypadku, gdy wykonawca nie wywiąże się z umowy lub odstąpi od niej, wynagrodzenie może zostać proporcjonalnie obniżone;
- zastrzeżenie możliwości modyfikacji zawarte w umowie – podczas podpisywania umowy można także zastrzec możliwość zmiany wynagrodzenia. Wiąże się to np. z koniecznością wykonania dodatkowych prac.
Wynagrodzenie może zostać zwiększone jeśli prace dodatkowe nie mogły zostać przewidziane, np. z powodu wadliwej dokumentacji technicznej. Jeśli zamawiający wyraził zgodę na ich wykonanie, można dochodzić poniesionych kosztów na podstawie przepisów o bezpodstawnym wzbogaceniu.
Zalety i wady wynagrodzenia ryczałtowego
Nie można zaprzeczyć, że wynagrodzenie ryczałtowe to dość ryzykowna opcja z punktu widzenia wykonawcy. Może narazić go na straty, jeśli koszt wykonania prac finalnie okaże się być wyższy niż przewidziany w umowie. Zawsze może jednak okazać się korzystny, jeśli prace wykonane zostaną z wykorzystaniem bardziej ekonomicznych metod, niż te przewidziane. Co więcej, możliwość podpisania umowy o wynagrodzeniu ryczałtowym jest atrakcyjna z punktu widzenia zamawiającego. Firma, która oferuje taką opcję, jest więc bardziej konkurencyjna na rynku.