Urlop wypoczynkowy przysługuje każdemu pracownikowi i wynosi 20 lub 26 dni w roku, w zależności od stażu pracy. Jest jednak wiele sytuacji, w których przysługuje wolne od pracy bez konieczności korzystania z urlopu wypoczynkowego. Poniżej przedstawiamy sytuacje, w których przysługuje wolne bez urlopu.
Sprawy rodzinne
Narodziny dziecka, ślub i pogrzeb w rodzinie to sytuacje, w których przysługuje dodatkowe wolne. W przypadku narodziny dziecka są to 2 dni, wzięcie ślubu upoważnia do 2 dni przerwy w pracy, a ślub dziecka to 1 dzień wolnego. Z tytułu śmierci bliskiej osoby przysługuje 1 lub 2 dni wolnego w zależności od stopnia pokrewieństwa: 2 dni w przypadku śmierci rodzica, dziecka, małżonka i macochy lub ojczyma, a 1 dzień wolny na wypadek śmierci rodzeństwa, dziadków, teściów i innych osób, które pozostawały na utrzymaniu pracownika. Dodatkowo rodzicom przysługują 2 dni wolnego na opiekę nad dzieckiem, ale tylko jeden z rodziców może skorzystać z tego przywileju.
Egzaminy
Osoby podnoszące kwalifikacje na wniosek pracodawcy lub za jego zgodą mogą wziąć urlop szkoleniowy, który wynosi od 6 do 21 dni. Urlop ten udzielany jest na wniosek pracownika na przygotowanie do egzaminów, egzaminy i obronę. Z urlopu mogą skorzystać maturzyści, studenci ostatniego roku, osoby uczące się w trybie eksternistycznym oraz osoby korzystające z innych form podnoszenia kwalifikacji. We wszystkich wymienionych sytuacjach przysługuje 6 dni na przygotowanie do egzaminu i sam egzamin, wyjątek stanowią studenci, którzy przygotowują się do obrony – im przysługuje 21 dni wolnego.
Szkolenia
Pracownikowi przysługuje również wolne na szkolenia, na które został on skierowany przez pracodawcę, Wolne przysługuje w trakcie odbywania się szkolenia oraz na czas potrzebny na dojazd, jeśli odbywa się ono w znacznym oddaleniu od miejsca zamieszkania.
Sprawy zdrowotne
Wolne od pracy przysługuje również na okresowe badania lekarskie oraz szczepienia ochronne i badania lekarskie, które wynikają z przepisów o chorobach zakaźnych. Dodatkowe 2 dni wolnego w trakcie pandemii, a 1 dzień wolnego w normalnym trybie przysługuje za oddanie krwi w ramach honorowego krwiodawstwa. Wolne uzyskamy również na przygotowanie do zabiegu i oddanie szpiku kostnego.
Służby ratunkowe
Wszystkie ochotnicze służby ratunkowe takie jak Ochotnicza Straż Pożarna, czy Górskie Ochotnicze Pogotowie Ratunkowe dostają wolne na czas przeprowadzania akcji ratunkowej. Dodatkowo ratownicy otrzymują zwolnienie na czas niezbędny do regeneracji po przeprowadzonej akcji oraz na szkolenie pożarnicze.
Obrzędy religijne
Pracownik może skorzystać z wolnego na czas świąt i obrzędów religijnych, jeśli w tym dniu nie ma dnia ustawowo wolnego od pracy. Niestety w tym przypadku wolne trzeba będzie odpracować.
Wezwania odpowiednich organów
Wezwania z sądu, policji, prokuratury, Najwyższej Izby Kontroli skutkują wolnym od pracy na czas stawienia się w odpowiednim urzędzie. Dotyczy to osób, które zostały wezwane w charakterze podejrzanego, świadka i specjalisty.
Biegli sądowi
Zwolnienie z pracy w wymiarze 6 dni w roku kalendarzowym mogą uzyskać również biegli sądowi na czas uczestniczenia w odpowiednim postępowaniu.