Faktura z odwrotnym obciążeniem przerzuca obowiązek rozliczania podatku VAT na nabywcę. 1 listopada 2019 mechanizm ten został zastąpiony przez split payment. Czy odwrotne obciążenie może mieć nadal zastosowanie? Co z nierozliczonymi fakturami?
Odwrotne obciążenie – czym jest?
Odwrotne obciążenie na fakturze to przerzucenie obowiązku rozliczania podatku VAT przez sprzedawcę na nabywcę. Według przepisów sprzed 1 listopada 2019, zarówno sprzedawca, jak i nabywca musieli być czynnymi podatnikami VAT, a dostawa nie mogła być objęta określonym przez ustawę o VAT zwolnieniem. Stosować go można było w przypadku sprzedaży procesorów, przenośnych maszyn do automatycznego przetwarzania danych ważących maksymalnie 10 kg, telefonów, konsoli do gier video i innych urządzeń do gier. Dodatkowo wartość transakcji obejmującej te towary powinna była wynosić ponad 20.000 zł. Odwrotne obciążenie miało także zastosowanie w usługach budowlanych objętych procedurą, gdy sprzedawca był podwykonawcą usług.
Likwidacja odwrotnego obciążenia
Odwrotne obciążenie stosowano do 31 października 2019 r., po tej dacie obowiązywały jednak przepisy przejściowe:
- gdy (określone w załącznikach nr 11 lub 14 ustawy o VAT w jej poprzednim brzmieniu) towary lub usługi zostały dostarczone przed zmianą przepisów lecz fakturę wystawiono lub obowiązek podatkowy powstał już po zmianie przepisów
- gdy (określone w załącznikach nr 11 lub 14 ustawy w jej poprzednim brzmieniu) towary lub usługi zostały dostarczone po zmianie przepisów lecz fakturę wystawiono lub obowiązek podatkowy powstał przed zmianą przepisów.
W obu tych przypadkach zastosowanie mają przepisy ustawy w brzmieniu sprzed 1 listopada 2019 r.
Kiedy należało wykazać odwrotne obciążenie?
Podatnik, który otrzymał fakturę z odwrotnym obciążeniem, był zobowiązany do jej rozliczenia w deklaracji VAT za dany okres przed upływem trzech miesięcy. Jeśli w tym czasie złożył korektę i rozliczenie podatkowe, miał możliwość odliczenia podatku naliczonego w tym okresie podatkowym.
Split payment zamiast odwrotnego obciążenia
Od 1 listopada 2019 uchylono załączniki nr 11, 13 i 14 ustawy o VAT, dodano natomiast załącznik nr 15. Dotyczy on obowiązkowego split payment, czyli mechanizmu podzielonej płatności. Split payment to podzielenie płatności na dwie części: kwotę netto i podatek VAT. Mechanizm ma zastosowanie w przypadku, gdy transakcja dotyczy towaru bądź usługi wymienionych w załączniku nr. 15 ustawy o VAT, gdy wartość tej transakcji wynosi co najmniej 15.000 zł, a sprzedawca jest czynnym podatnikiem VAT. Obowiązkiem sprzedawcy jest wówczas wystawienie faktury z adnotacją „mechanizm podzielonej płatności” i zastosowanie tego mechanizmu. Jeśli faktura nie zostanie w ten sposób rozliczona, sprzedawca i nabywca mogą ponieść konsekwencje karno-skarbowe.
Czy nowe przepisy dotyczą wszystkich transakcji?
Likwidacja odwrotnego obciążenia dotyczy transakcji krajowych i nie obejmuje transakcji zagranicznych. Odwrotne obciążenie ma zastosowanie przy wewnątrzwspólnotowym nabyciu towaru bądź usług oraz nabyciu usług od kontrahenta z terytorium spoza UE.