Premie pieniężne to skuteczny sposób motywowania pracowników do wydajnej, efektywnej pracy. Pracodawca może wypłacić zatrudnionym zarówno premię regulaminową, jak i premię uznaniową. Czym różnią się od siebie te dwa rodzaje premii i na jakich zasadach przyznaje się je pracownikom?
Premia regulaminowa – podstawowe informacje
Premia regulaminowa to składnik wynagrodzenia o charakterze roszczeniowym, który pracownik otrzymuje po spełnieniu konkretnych wymagań określonych w firmowym regulaminie. Warunki jej przyznawania są ustalone w szczegółowy sposób. Kryteria powinny być jednakowe dla wszystkich pracowników i grup pracowniczych w danej organizacji. Co więcej, przepisy muszą określać okres przyznawania premii regulaminowej, jej wysokość, zasady wypłacania oraz podstawę naliczania premii. Jeżeli premia regulaminowa nie zostanie wypłacona pomimo spełnienia przez pracownika odpowiednich warunków, osoba zatrudniona ma prawo dochodzić swoich praw nawet na drodze sądowej. Jako składnik wynagrodzenia, dodatek ten jest wliczany do podstawy zarówno wynagrodzenia urlopowego, jak i ekwiwalentu za urlop.
Premia uznaniowa – co ją wyróżnia?
Premia uznaniowa to dodatek do podstawowego wynagrodzenia o niestałym charakterze, stanowiący pewnego rodzaju nagrodę dla pracownika. Najczęściej wypłaca się ją za szczególne osiągnięcia czy dodatkową działalność osoby zatrudnionej. Pracodawca nie ma jednak obowiązku przyznawać jej pracownikom – nie jest ona bowiem uregulowana prawnie w Kodeksie pracy. W wielu firmach traktuje się ją jako formę motywacji pracowników. Zasady wypłaty premii uznaniowej powinny być zawarte w regulaminie wynagrodzenia, regulaminie pracy, układzie zbiorowym pracy bądź bezpośrednio w umowie o pracę zawieranej z zatrudnionymi. O tym, czy dany pracownik otrzyma tego rodzaju dodatek, decyduje wyłącznie pracodawca. Określa on również wysokość premii uznaniowej. Premia uznaniowa może zostać wypłacona zarówno jednej osobie, jak i większej grupie pracowników.
Premia regulaminowa a uznaniowa – kluczowe różnice
Między premią regulaminową a premią uznaniową występuje kilka podstawowych różnic. Przede wszystkim, pierwsza z nich przysługuje na szczegółowych zasadach określonych w danej firmie. Premia uznaniowa jest z kolei całkowicie dobrowolna i nie podlega kontroli organów rozstrzygających spory. Dotyczące jej zapisy mogą widnieć jedynie w regulaminie wynagradzania lub premiowania bądź w umowie o pracę. Nie znajduje się tam jednak informacja na temat wysokości czy zasad przyznawania premii, lecz wyłącznie zapis o samej możliwości jej przyznania. W przypadku premii uznaniowej pracownik nie może się o nią ubiegać – nie ma bowiem ku temu żadnych podstaw prawnych. Jeśli jednak zostały spełnione wszelkie wymogi regulaminu wynagrodzeń, pracownik ma prawo do roszczenia o premię regulaminową, a w przypadku jej niewypłacenia – również do dochodzenia swoich praw w sądzie.