Podatek od towarów i usług odprowadzają wszyscy, którzy zadeklarowali tego rodzaju rozliczenie oraz ci, którzy spełniają wymogi (dochodowe), nakazujące tę formę opodatkowania. Początkujący przedsiębiorca może skorzystać z przedmiotowego lub podmiotowego zwolnienia z VAT, jednakże jest to forma wybierana coraz częściej, ze względu na różnorodne ułatwienia i udogodnienia, a przede wszystkim, na znacznie większą łatwość współpracy między rozliczającymi się w ten sposób podmiotami. Co stanowi podstawę do obliczania tego podatku, jak jest ona określana i rozliczana? Oto najważniejsze informacje.
Podstawa opodatkowania
Podstawa opodatkowania to punkt wyjścia, na bazie którego wyliczany jest podatek. Choć przepisy dotyczące tego tematu są bardzo szczegółowo skonstruowane i zbudowane, to i tak podatnicy się gubią, mają z tym często problemy i nie wiedzą do końca, jak te zawikłane zagadnienia rozstrzygnąć. Wszystko dlatego, że wyliczenia podatku VAT nie są tak naprawdę jednoznaczne i za każdym razem, gdy pojawiają się jakiekolwiek wątpliwości warto sięgnąć do przepisów i interpretacji.
Podstawa opodatkowania podatkiem od towarów i usług VAT została zdefiniowana w ustawie o VAT w artykule 29a ust. 1. I tak, zgodnie z tą definicją, podstawę opodatkowania stanowi wszystko co jest zapłatą za towar lub usługę, którą usługodawca lub dostawca otrzymuje lub dopiero otrzyma na mocy dokumentu sprzedażowego. Do tego dochodzą wszystkie subwencje, dotacje i dopłaty, które mają wpływ na ostateczną cenę towaru lub usługi. Do podstawy należy również włączyć podatki, cła, opłaty, oczywiście poza kwotą podatku oraz koszty opakowania, transportu prowizje i ubezpieczenia.
Do podstawy opodatkowania nie wolno natomiast zaliczać rabatów czy obniżek za wcześniejsze uregulowanie opłaty za towar lub usługę, upustów naliczonych w momencie dokonywania transakcji czy zwrotów dokonywanych przez nabywcę, gdy sprzedawca pokrył koszty na rzecz nabywcy, a potem zostały mu one zwrócone.
Ustawa reguluje również określanie podstawy opodatkowania w przypadku przekazania towarów nieodpłatnie. Wówczas, podstawę opodatkowania stanowi wartość nabycia takich towarów płatnych lub towarów podobnych. W sytuacjach, gdy nie jest możliwe ustalenie ceny nabycia można skorzystać z kwoty, która określa koszt wytworzenia danego towaru. Oczywiście, koszty czy cena nabycia muszą być określane na podstawie cen rynkowych z momentu przekazania, a nie cen historycznych.
Bardzo podobnie wygląda kwestia nieodpłatnego wykonania usług. Jeżeli usługodawca ponosi przy tym koszty, to właśnie one stanowią wartość danej usługi i to jest podstawa jej opodatkowania. Przy czym nie chodzi tu o wszystkie poniesione o koszty, a jedynie o te, w stosunku do których podatnikowi przysługiwało prawo do odliczenia. Jeżeli jednak podatnik nie poniósł tutaj kosztów, to podstawę opodatkowania stanowi wartość 0, a co za tym idzie, od tego rodzaju usługi nie zostanie odprowadzony podatek od towarów i usług.
Podstawa opodatkowania może zostać obniżona
To zagadnienie również jest regulowane przez ustawę. W myśl znajdujących się tam zapisów, podstawa może zostać pomniejszona o kwotę udzielonych obniżek, upustów , rabatów, zniżek, które udzielane są klientowi w momencie dokonywania zakupu. Podstawa maleje również o wartość zwróconych towarów i opakowań, zwróconą kwotę towaru i usługi, jeżeli nabywca przedpłacił a do transakcji finalnie nie doszło oraz o wartość subwencji, dotacji i dodatków, które zostały zwrócone.
Obniżenie podstawy opodatkowania możliwe jest wyłącznie na podstawie faktury korygującej, która została wystawiona w terminie przed koniecznością złożenia przez podatnika deklaracji podatkowej za dany okres rozliczeniowy. Dzięki temu w dokumentacji finansowej znajdują się wszystkie niezbędne dowody księgowe, które potwierdzają ustalenie podstawy opodatkowania na takim, a nie innym poziomie, a co za tym idzie, w razie kontroli skarbowej przedsiębiorca może jednoznacznie wskazać, jakie zdarzenie gospodarcze spowodowało ustalenie takiej, a nie innej podstawy.
Podsumowując, ustalenie podstawy opodatkowania podatkiem VAT jest niezwykle istotną i ważną kwestią. To od tego zależy, czy wartość zapłaconego podatku będzie prawidłowa. Warto więc robić to w oparciu o obowiązujące aktualnie przepisy i nie stosować własnych interpretacji, tylko kierować się literą prawa.