Prowadzenie działalności gospodarczej powoduje, że w przedsiębiorstwie gromadzone są niekiedy środki trwałe. Można do nich zaliczyć komputer, samochód, sprzęt biurowy i wiele innych elementów. Z każdego takiego środka należy się rozliczyć. Niektóre poddawane są amortyzacji, inne można rozliczyć jednorazowo – wszystkie szczegóły regulują odrębne przepisy. Ważne jednak by pamiętać o środkach trwałych przed zamknięciem firmy. A jak sprawa ta jest uregulowana przypadku zawieszenia funkcjonowania przedsiębiorstwa?

Zawieszenie działalności gospodarczej

Funkcjonująca firma może zostać zamknięta lub zawieszona. Zamknięcie działalności to całkowita rezygnacja z dalszego prowadzenia przedsiębiorstwa. Należy to zgłosić w urzędzie miasta w wydziale gospodarczym. Zamknięcie firmy wymaga rozliczenia wszystkich środków trwałych i całego majątku firmy. Księgi muszą zostać zamknięte, a sprawy finansowe rozliczone.

Zawieszenie działalności to z założenia rozwiązanie tymczasowe. Ma stanowić przerwę w funkcjonowaniu firmy, a nie jej całkowitą likwidację. Jest to rozwiązanie, które może się sprawdzać przy biznesach sezonowych, gdy kobieta prowadząca firmę zajdzie w ciążę lub urodzi dziecko oraz w przypadku, gdy z jakiegoś powodu przedsiębiorca nie jest w stanie przez jakiś okres zarządzać przedsiębiorstwem. Zgodnie z przepisami ustawy przygotowanej dla przedsiębiorców, takie zawieszenie może trwać minimum 30 dni, a maksymalnie 2 lata. Po upływie dwóch lat przedsiębiorca musi określić, co chce zrobić ze swoją firmą, czy wznowi działalność czy nie. Jeżeli nie, firma zostaje z automatu zamknięta. Liczba zawieszeń nie została jednoznacznie określona. Można więc okresowo firmę wznawiać i zawieszać. W okresie zawieszenia nie trzeba opłacać składek do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, ale nie wolno również wystawiać faktur ani prowadzić sprzedaży (towarów i usług). Można nadal księgować raty kredytu zaciągniętego na firmę i niektóre koszty stałe (np. telefon). Innymi słowy, koszty nie zostają zawieszone, ale nie wolno w tym czasie generować dochodu.

Środki trwałe w czasie zawieszenia działalności

Jednym z praw, jakie przedsiębiorca zachowuje w okresie zawieszenia swojej działalności, jest prawo do zbycia posiadanych środków trwałych. Zanim jednak do tego dojdzie, warto się dowiedzieć, w jaki sposób należy to rozliczyć.

Sprzedaż środka trwałego na pewno musi zostać udokumentowana za pomocą dokumentów księgowych. Czynni płatnicy VAT muszą wystawić w tym celu fakturę. Natomiast podmioty, które są zwolnione z odprowadzania podatku VAT mogą wystawić rachunek lub fakturę, ale VAT wpisać na niej na poziomie 0%.

Mimo tego, że przedsiębiorca w okresie zawieszenia działalności nie może generować dochodu, to jednak sprzedaż środka trwałego jest właśnie dochodem i trzeba go, poza udokumentowaniem, odpowiednio zaksięgować i rozliczyć. W przypadku czynnego podatnika VAT, dochodem będzie kwota netto znajdująca się na fakturze. Natomiast w przypadku podmiotu zwolnionego z tego podatku, za dochód uważa się kwotę ogólną uzyskaną ze sprzedaży środków trwałych.

Podatnicy, którzy rozliczają się na bazie Podatkowej Księgi Przychodów i Rozchodów, wprowadzają ten dochód w kolumnie nr 8 – „pozostałe przychody”.

Podatnicy, którzy korzystają z ryczałtu rozliczają tę sprzedaż zgodnie z ogólnymi zasadami. A zatem od sprzedaży ruchomości odprowadzają 3 % podatku, od nieruchomości 10%.

Nie wolno pominąć kwestii amortyzacji. Dotyczy ona wyłącznie podatników rozliczających się na zasadach ogólnych; ryczałtowcy nie mają takiego prawa. W momencie sprzedawania środka trwałego, który nie został w pełni zamortyzowany, ta część wartości początkowej, której nie udało się zamortyzować, staje się kosztem podatkowym. Zamieszcza się go w kolumnie nr 13 – „pozostałe wydatki”.

Wykazanie sprzedaży i odprowadzenie podatku

Jeżeli sprzedaż środka trwałego będzie miała miejsce w roku, w którym podatnik nie wznowi swojej działalności gospodarczej, a ma takie prawo, wówczas należy tę sprzedaż wykazać w zeznaniu rocznym. Rozliczy się więc ona z pozostałymi dochodami osiągniętymi w danym roku.

Może się jednak tak zdarzyć, że w tym samym roku, w którym dojdzie do sprzedaży środków trwałych podczas zawieszenia działalności, przedsiębiorca wznowi funkcjonowanie swojej firmy. W takiej sytuacji, rozliczenie sprzedanego środka trwałego powinno mieć miejsce przy pierwszej, miesięcznej deklaracji do urzędu skarbowego od momentu wznowienia. Podatek od sprzedaży należy też uwzględnić w pierwszej płaconej zaliczce, od momentu wznowienia działalności.

Sprzedaż środka trwałego jest sytuacją wyjątkową i pozwala na generowanie dochodu w czasie zawieszenia działalności. Konieczne jest jednak dopełnienie wszystkich formalności, rozliczenie podatku i wykazanie zdarzenia gospodarczego.