Od lipca 2018 roku polscy przedsiębiorcy mogą wybrać, czy regulując swoje zobowiązania zapłacą w tradycyjny sposób, czy też wybiorą mechanizm podzielonej płatności (tzw. split payment). Co ważne, skorzystanie z drugiej opcji wymaga posiadania faktury. W związku z powyższym, by możliwe było zastosowanie split payment do zaliczek, przedsiębiorcy wystawiają faktury zaliczkowe jeszcze przed otrzymaniem zapłaty od nabywcy. Jakie konsekwencje może rodzić takie postępowanie?
Split payment
Split payment, czyli podzielona płatność jest niewątpliwie rewolucją dla podatników podatku od towarów i usług. W uzasadnieniu projektu ustawy z 27 września 2017 r. (druk sejmowy nr 1864) zwraca się uwagę, iż celem proponowanego rozwiązania jest „…zapewnienie większej stabilności wpływów z tytułu podatku od towarów i usług, ale również zapobieganie unikaniu płacenia podatku od towarów i usług co zapewni większe bezpieczeństwo podatkowe, pewność prowadzenia działalności gospodarczej oraz zachowanie równych zasad konkurencji”. Dalej projektodawca, czyli Minister Finansów i Rozwoju, powołując się na wyliczenia PwC, wskazał, że tzw. luka VAT, a więc różnica pomiędzy podatkiem, który powinien wpłynąć do budżetu a faktycznie pobranym, wyniosła ok. 42 mld zł, co stanowi 2,5% polskiego PKB. Aby uniemożliwić uchylanie się od opodatkowania VAT, zachodzi potrzeba wprowadzenia nowych mechanizmów służących eliminowaniu nieprawidłowości w zakresie poboru tego podatku. Jednym z nich jest split payment. Nie został on przewidziany w unijnej regulacji VAT, tj. Dyrektywie 2006/112/WE Rady z 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. Urz. UE L347/1). Jest on stosowany w ograniczonym zakresie przez nieliczne państwa UE, np. Włochy, Litwę, Czechy.
Faktura zaliczkowa
Obecnie obowiązujące przepisy zezwalają na wystawienie faktury zaliczkowej na 30 dni przed otrzymaniem całości lub części zapłaty. Jest to wówczas dokument, który będzie służyć kontrahentowi za podstawę do dokonania płatności, w tym również do płatności ze split payment. Co ważne, wystawienie takiej faktury zaliczkowej nie będzie jednoznaczne z powstaniem obowiązku podatkowego w VAT u sprzedawcy – powstanie on dopiero w momencie faktycznego otrzymania całości lub części zapłaty (do jej wysokości).
Tu pojawia się dodatkowy problem – na fakturze zaliczkowej należy bowiem wskazać datę otrzymania zaliczki. Jeżeli nie wpłynie ona we wskazanym na tym dokumencie terminie, sprzedawca może być zobligowany do wystawienia faktury korygującej, na której wskaże prawidłową datę otrzymania wpłaty od klienta.
Zasady działania split payment:
- Nabywca nie będzie rozdzielał płatności – będzie dokonywał jednego przelewu przy użyciu dedykowanego komunikatu przelewu wskazując numer faktury, numer NIP dostawcy, kwotę netto oraz kwotę VAT.
- Zobowiązanym do prowadzenia dla posiadacza rachunku rozliczeniowego rachunku VAT będzie bank lub SKOK – otwarcie i prowadzenie rachunku VAT nie będzie wymagało zawarcia odrębnej umowy.
- Mechanizm Podzielonej Płatności będzie miał zastosowanie również do zapłaty dokonywanej przed dokonaniem dostawy towarów lub wykonaniem usługi, pod warunkiem otrzymania przez nabywcę faktury na taką płatność.
- Mechanizm Podzielonej Płatności będzie dotyczyć tylko transakcji, w których u nabywcy towaru lub usługi, powstaje podatek naliczony podlegający odliczeniu.
Korzyści dla przedsiębiorcy
Split payment, oznacza konkretne korzyści dla przedsiębiorcy. Najważniejsze to bezpieczeństwo i pewność obrotu. Zapłata w podzielonej płatności będzie bowiem jedną z podstawowych przesłanek, świadczących o zachowaniu należytej staranności. Jeżeli nabywca będzie mieć wątpliwości co do uczciwości swojego kontrahenta lub co do okoliczności transakcji, będzie mógł zastosować split payment. Dzięki temu znacznie zwiększy prawdopodobieństwo, że organy podatkowe zaakceptują jego prawo do obniżenia naliczonego podatku. Dodatkowe korzyści to w szczególności zwrot różnicy podatku na rachunek VAT w przyspieszonym terminie 25 dni, zniesienie solidarnej odpowiedzialności oraz brak sankcji w VAT.